عملکردها

تصادفات

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تصادف: برخورد وسیله نقلیه با چیزی دیگر.

این عنوان از مسائل مستحدثه است که احکام آن در استفتائات مطرح شده است.

________________________________________

498

حکم: خسارت ناشی از تصادف یا مالی است و یا بدنی. در صورت دوم یا جانی است که منجرّ به مرگ کسی می‏شود و یا موجب قطع عضو یا از بین رفتن منافع آن و یا جراحت می‏گردد.

1. خسارت مالی: اگر خسارت مالی از نظر عرف به راننده نسبت داده شود وی ضامن است؛ عمدی باشد یا سهوی. البتّه در برخورد دو ماشین، اگر خسارت به هر دو راننده نسبت داده شود، هریک ضامن نصف خسارت وارد بر دیگری خواهد بود.

2. خسارت بدنی: ایراد خسارت بدنی اگر عمدی باشد موجب ثبوت قصاص) ر قصاص (در موارد جریان آن، و یا دیه) ر دیات (می‏شود و اگر سهوی باشد، موجب ثبوت دیه است. البتّه سهو نیز به دو قسم شبه عمد و خطای محض تقسیم می‏شود. در شبه عمد که راننده به جهت خواب آلودگی، سرعت زیاد، رعایت نکردن قوانین رانندگی و مانند آن مقصّر شناخته می‏شود، پرداخت دیه بر عهده خود او است؛ امّا در خطای محض که راننده همه جوانب را رعایت کرده ولی به دلیل بریدن ترمز و مانند آن تصادف رخ داده است، دیه قتل خطا، جراحت موضحه) ر موضحه (و شدیدتر از آن بر عهده عاقله راننده) ر عاقله (و در کمتر از موضحه، اختلاف است.

البتّه در تمامی موارد خسارت - اعم از مالی و بدنی - اگر طرف مقابل مقصّر باشد، مانند آنکه خود یا مالش و یا دیگری یا مال او را جلوی ماشین بیندازد، در صورتی که راننده فرصت و امکان کنترل وسیله را نداشته باشد، ضامن نیست و خسارت جانی یا مالی بر عهده کسی است که موجب بروز چنین حادثه‏ای شده است. 1

1. مجمع المسائل 227 - 225 /3.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 497

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «تصادفات» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تصادف ( فقه )، تصادم ( فقه )

اعم

حوادث ( فقه )

وابسته

بیمه تصادفات، ضمان تصادفات

منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 497