عملکردها

اطناب به بسط

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

اطناب به بسط : کلامِ بیش از مقدار متعارف، به سبب تکثیر جمله‌ها و تفصیل عبارات

اطناب بر دو قسم است: 1. اطناب به بسط؛ 2. اطناب به زیادت.

«اطناب به بسط» عبارت است از تکثیر و فراوانی جمله‌ها و به تفصیل آوردن کلام؛ مانند:

1. «إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَاخْتِلاَفِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْکِ الَّتِی تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِمَا یَنفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنزَلَ اللّهُ مِنَ السَّمَاء مِن مَّاء فَأَحْیَا بِهِ الأرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِیهَا مِن کُلِّ دَآبَّةٍ وَتَصْرِیفِ الرِّیَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخِّرِ بَیْنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ لآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ» (بقره// 164) .

اطناب در این آیه برای بیان جوانب مختلف مطلب است که تکثیر جمله‌ها را لازم دارد؛ یعنی چون خطاب این آیه به همه انس و جن در همه عصرها برای دانشمندان و بی‌سوادان، موافقان و مخالفان و منافقان است، با جمله‌های متعدد و به گونه اطناب آورده شده است.

2. «الَّذِینَ یَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَیُؤْمِنُونَ بِهِ» (غافر// 7) . اطناب به «یؤمنون به» در این آیه، برای اظهار شرف ایمان و ترغیب به آن است.

منابع

  1. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 216

اصطلاح‌نامه

اعم

اطناب

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اطناب به بسط به زیرصفحه اطناب به بسط/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 216