عملکردها

اطلاق لازم بر ملزوم

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

اطلاق لازم بر ملزوم : ذکر لازم و اراده ملزوم؛ از اقسام مجاز لغوی

«اطلاق لازم بر ملزوم»- یکی از اقسام مجاز لغوی- را از علاقات مجاز نیز شمرده‌ و از آن به «علاقه لازمیت» تعبیر کرده‌اند؛ به‌این معنا که چیزی، از آن جهت که باید باشد، در چیزی دیگر وجود می‌یابد، یا با نابودی آن چیز، دیگری نیز نابود می‌شود.

«لزوم» عبارت است از امتناع انفکاک چیزی از چیز دیگر؛ مانند:

1. «هَلْ یَسْتَطِیعُ رَبُّکَ أَن یُنَزِّلَ عَلَیْنَا مَآئِدَةً مِّنَ السَّمَاء»؛ «آیا پروردگارت می‏تواند از آسمان خوانی برای ما فرود آورد» (مائده// 112) . در این آیه، «استطاعت» (توانایی) بر فعل، اطلاق شده است؛ در حالی که توانایی، لازمه فعل است.

2. «فَلَوْلَا أَنَّهُ کَانَ مِنْ الْمُسَبِّحِینَ»؛ «و اگر او از زمره تسبیح‏کنندگان نبود» (صافات// 143) . در این آیه، «تسبیح» (لازمه صلاة) بر «صلاة» اطلاق شده است.

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 270
  2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 124

اصطلاح‌نامه

اعم

مجاز لغوی ( علوم قرآنی )

وابسته

اطلاق ملزوم بر لازم

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اطلاق لازم بر ملزوم به زیرصفحه اطلاق لازم بر ملزوم/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 124
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 270
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 286
  • قرآن ثقل اکبر : صفحه 307