اطلاق بدلی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اطلاق بدلی : شمول حکم بر همه افراد به صورت بدلیت
اطلاق، یا شمولی، یا بدلی و یا مجموعی است. اطلاق بدلی در جایی است که مفهوم، به صورت بدلیت (صدق بر یکی از افراد در عرض هم) تمام افراد طبیعت را به کمک مقدمات حکمت در برمی گیرد؛ به بیان دیگر، حکم روی همه افراد طبیعت می‌رود ـ زیرا عنوان فرد نامعین بر تمامی افراد آن صادق است ـ ولی با انجام یکی از آن افراد، امتثال تحقق می‌یابد، مثل: ' اعتق رقبة '.
نکته:
در این مسئله که اگر اطلاق بدلی و شمولی با هم تعارض کنند _ مثل این که دلیلی بگوید: ' لاتکرم الفاسق ' که اطلاق آن شمول است و تمامی افراد فاسق (فقیر و غیر فقیر) را در بر می‌گیرد، و دلیلی دیگر بگوید: ' اکرم فقیرا ' که اطلاق آن بدلی است، و در فقیر فاسق با هم تعارض نمایند _ به کدام حکم باید عمل نمود، بین اصولیون اختلاف وجود دارد:
1. برخی معتقدند اطلاق شمولی بر اطلاق بدلی مقدم است؛ از این رو، در مثال بالا، به عدم اکرام فقیر فاسق حکم می‌کنند.
2. برخی دیگر معتقدند هر دو حکم به جای خود باقی است و موجبی برای تقدیم یکی بر دیگری نیست.
منابع
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 236
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 209
- بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 283
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 443
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 161
- انوار الاصول جلد 1 : صفحه 387
- الوصول الی کفایة الاصول جلد 3 : صفحه 227
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 185
- جلد 2 : صفحه 605
- جلد 2 : صفحه 595
- آراؤنا فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 277
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اطلاق بدلی به زیرصفحه اطلاق بدلی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- جلد 2 : صفحه 595، 605
- آراؤنا فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 277
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 161، 443
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 185
- الاصول جلد 2 : صفحه 138
- الاصول جلد 5 : صفحه 74
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 418، 419
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 2 : صفحه 417، 418
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3 : صفحه 157
- المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 456
- الوصول الی کفایة الاصول جلد 2 : صفحه 89
- الوصول الی کفایة الاصول جلد 3 : صفحه 227
- انوار الاصول جلد 1 : صفحه 387
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 192
- بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 155
- بحوث فی علم الاصول جلد 3 : صفحه (20-15)، 77، 428، 429، 430، 433
- بحوث فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 282
- بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 283
- تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 553، 557
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 240
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 236
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 98، 209
- شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه 393
- فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 215
- فوائد الاصول جلد 2 : صفحه 562
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 106، 114، 150، 152، 405