اسرار نزول تدریجی

توضیح مفهومی

اسرار نزول تدریجی : فواید و اهداف نزول تدریجی قرآن

دانشمندان علوم قرآنی برای نزول تدریجی قرآن، فواید و مزایایی نقل کرده‌اند که به «اسرار نزول تدریجی» معروف شده‌اند؛ مانند:

1. تصحیح بینش فکری، عقیدتی و اخلاقی مردم و زدودن افکار نادرست و خرافی که جزء جدایی‌ناپذیر زندگانی مردم جهان به ویژه اعراب جاهلی بود.

اگر آیات قرآن یکجا نازل می‌شد، امکان تبیین و توضیح آیات و فهم آن مشکل بود. بنابراین، نزول تدریجی آیات قرآن، مانند بارش قطرات باران، زمینه‌های لازم را برای فراگیری پیام وحی و انتقال آن به نسل‌های دیگر فراهم ساخت.

2. رعایت تدریج در تشریع احکام: اجرای یکباره و فراگیر نظام حقوقی اسلام مشکلات بسیاری را برای جامعه اسلامی پدید می‌آورد. نزول تدریجی آیات باعث آسان شدن سیر تحول در نظام حقوقی جامعه اسلامی شد. مسئله برده‌داری و رواج شرابخواری، از موضوعات قابل توجه در این زمینه است.

3. تقویت روحیه مسلمانان: همان‌گونه که پیش‌بینی‌های غیبی قرآن کریم که بعدها محقق شد، دلیلی بر حقانیت اسلام تلقی می‌شد، نزول فرشته وحی در زمان‌ها و شرایط سخت و ناگوار نیز باعث اطمینان قلب و تقویت روحیه پیامبر گرامی (ص) و یاران آن حضرت می‌شد.

قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَیْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً کَذَلِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَکَ وَرَتَّلْنَاهُ تَرْتِیلًا»؛ «و کسانی که کافر شدند گفتند چرا قرآن یکجا بر او نازل نشده است این گونه (ما آن را به تدریج نازل کردیم) تا قلبت را به وسیله آن استوار گردانیم و آن را به آرامی (بر تو) خواندیم» (فرقان// 32) .

4. انگیزه‌ها و حوادثی که متعاقباً رخ می‌داد، اقتضا می‌کرد قرآن نیز به تدریج و همراه همان حوادث نازل شود.

منابع

1. تاریخ القرآن : صفحه 96
2. تاریخ القرآن : صفحه 35
3. مناهل العرفان فی علوم القرآن : صفحه (54-63)
4. مباحث فی علوم القرآن : صفحه (49-62)
5. تاریخ قرآن : صفحه 185
6. التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج جلد 1 : صفحه 16
7. پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 46

اصطلاح‌نامه

وابسته

نزول تدریجی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اسرار نزول تدریجی به زیرصفحه اسرار نزول تدریجی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اعجاز قرآن : صفحه 201، 202
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 231
• التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج جلد 1 : صفحه 16
• تاریخ القرآن : صفحه 96
• تاریخ القرآن : صفحه 35
• تاریخ تفسیر : صفحه 119
• تاریخ قرآن : صفحه 185
• حصن الامان فی تجوید القرآن : صفحه 117
• قرآن کریم, ترجمه, توضیحات و واژه نامه : صفحه 116
• مباحث فی علوم القرآن : صفحه (49-62)
• مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 54، 55، 59، 61
• مناهل العرفان فی علوم القرآن : صفحه (54-63)
• پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 46