اراده خارجی

توضیح مفهومی

اراده خارجی : شوق مؤکّد محرِّک انسان به سوی تحصیل مطلوب

اراده خارجی مقابل اراده ذهنی بوده و عبارت است از شوق مؤکد نفسانی که به دنبال آن، تحریک عضلانی و سر انجام حرکت به سوی تحصیل مطلوب در خارج صورت می‌گیرد.

وجود حقیقی انسان، همان شخصی است که در خارج مشاهده می‌شود، اما وجود حقیقی اراده انسان، شوق واقعی است که به نفس انسان قائم می‌گردد و حرکت دهنده عضلات به سوی کسب مراد است؛ یعنی آن اراده‌ای که شخص، ساعتی قبل به سبب آن از منزل بیرون آمد، وجود خارجی و حقیقی اراده است. اما سنخ وجود اراده در حقیقت از سنخ معانی حرفی است؛ یعنی همانند معانی حرفی، ربطی و قائم به وجود دو شیء است: هم اراده کننده و هم مراد لازم دارد و اراده بدون این دو تحقق پیدا نمی‌کند. شوقی که قائم به نفس است، از یک سو، به قیام به نفس و از سوی دیگر، به فعل مراد، مرتبط است و به بیان اصطلاحی ' المحرکة للعضلات نحو المراد ' است. پس یک نوع اراده که از آن به وجود حقیقی و وجود خارجی اراده تعبیر می‌شود، اراده قائم به نفس است.

معنای وجود خارجی داشتن چیزی، این نیست که انسان با چشم آن را مشاهده بکند، زیرا تحقق خارجی و واقعیت داشتن هر چیزی، به تناسب خودش است و خارجی بودن اراده، به معنای قیام آن به نفس است.

منابع

1. سیری کامل در اصول فقه جلد 1 : صفحه 568
2. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

اراده ( اصول فقه )

وابسته

اراده ذهنی

منابع

• سیری کامل در اصول فقه جلد 1 : صفحه 568