عملکردها

اجماع اهل مدینه

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

اجماع اهل مدینه : اتفاق نظر اهل مدینه بر حکمی دینی

اجماع اهل مدینه، به معنای اتفاق اهل مدینه در حکمی از احکام دینی می‌باشد.

عده‌ای از اصولیون همانند ' مالک بن اصبحی ' و پیروان او معتقدند فقط اتفاق اهل مدینه معتبر بوده و در امر استنباط احکام شرعی به کار می‌آید.

دلیل این نظریه، به عقیده آنان، آگاه تر بودن مردم مدینه به احکام اسلامی است، زیرا مدینه محل نزول وحی، دارالهجره، مرکز حدیث، شهر صحابه و انصار و مجمع فقها بوده است.

در ابراز این عقیده، آنها به حدیثی از رسول خدا (ص) استدلال کرده‌اند که فرمود: ' بدانید که مدینه چون کوره آهنگری است که ناخالصی‌ها را می‌زداید و خالص‌ها را عرضه می‌دارد و مردم را پاکیزه می‌سازد '.

در کتاب ' الذریعه ' آمده است:

' حکی عن مالک أنه کان یجعل اجماع اهل المدینة حجة… والذی نقوله أنه إن کان امام الزمان الذی قد دلت الادلة علی عصمته مقیما فی المدینة فاجماع أهلها حجة لهذا العلة، لا لشیء یرجع الیها لانه لو انتقل عنها الی غیرها، زال هذا الحکم فلا تأثیر للمدینة؛ از مالک بن اصبحی حکایت شده که اجماع اهل مدینه را حجت می‌داند، اما از دیدگاه من (سید مرتضی) اگر امام زمان (ع) که معصوم از خطا است مقیم در شهر مدینه باشد از این جهت که او داخل در مجمعین است اجماع اهل مدینه حجت است، اما اگر امام زمان (ع) از شهر بیرون رفت اجماع آنان بدون وجود آن حضرت حجیت ندارد.

پانوشت

منابع

  1. اصول الفقه : صفحه 320
  2. منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه (183-184)
  3. مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه (194-195)
  4. احکام الفصول فی احکام الاصول : صفحه 413
  5. اصول الفقه الاسلامی جلد 1 : صفحه 505
  6. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

اجماع ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اجماع اهل مدینه به زیرصفحه اجماع اهل مدینه/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • احکام الفصول فی احکام الاصول : صفحه 413
  • اصول السرخسی جلد 1 : صفحه 314
  • اصول الفقه الاسلامی جلد 1 : صفحه 505
  • اصول الفقه جلد 3 : صفحه 187
  • اصول الفقه : صفحه 320
  • الاحکام فی اصول الأحکام جلد 1 : صفحه 206، 207
  • الذریعة الی اصول الشریعة جلد 2 : صفحه 167
  • المحصول فی علم اصول الفقه جلد 4 : صفحه 162، 164، 166
  • الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 46
  • مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه (194-195)
  • منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه (183-184)