آیه رضاع (فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
آیه رضاع
آیه رضاع: آیه 233 سوره بقره.
آیه « وَالوَالِدَاتُ یُرضِعنَ اَولادَهُنَّ حَولَینِ کَامِلَینِ... » بیانگر حکم رضاع و مدّت آن و برخی احکام مربوط به فرزند در باب نکاح است.
واژه « یُرضِعنَ »، انشاء (امر) است که
به صورت جمله خبری آمده و وظیفه مادر را در شیر دادن به فرزند خود بیان می‌کند. شیر دادن در اصل، بر مادر مستحب است، امّا در مواردی واجب می‌شود مانند این که نوزاد از غیر سینه مادر شیر نخورد یا دایه‌ای جهت شیر دادن به او یافت نشود. 1
مدّت شیر خوارگی بر اساس آیه یاد شده، دو سال تمام (حَولَینِ کَامِلَین) است. از این رو، شیر دادن زنی به غیر فرزند خود بعد از دو سالگی موجب ترتّب احکام رضاع (--» رضاع) همچون محرمیّت نمی‌شود. 2 برخی نیز از آیه استفاده کرده‌اند که شیر دادن در این مدّت حق مادر است و پدر نمی‌تواند مانع آن شود. 3
از عبارت « لِمَن أَرَادَ أَن یُتِمَّ الرَّضَاعَةَ » نیز استفاده شده است که شیر دادن کمتر از دو سال جایز است. 4 مقتضای آیه این است که دو سال شیر خوارگی حق هر نوزادی است؛ خواه شش ماهه متولد شده باشد یا بیش از آن، امّا برخی با استناد به آیه « وَ حَملُهُ وَ فِصَالُهُ ثَلاثُونَ شَهراً » 5 گفته‌اند دو سال، حق نوزادی است که شش ماهه به دنیا آمده باشد. 6
1 - زبدة البیان 702.
2 - کنز العرفان 2 232.
3 - مسالک الافهام (کاظمی) 3 306 - 307.
4 - 308.
5 - احقاف 15.
6 - مسالک الافهام (کاظمی) 3 308 - 309.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 178