عملکردها

آیات محاوره‌ای

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

آیات محاوره‌ای : آیات بیانگر گفت‌و‌گوی انبیا با امّت‌ها

آیات بازگوکننده گفت‌و‌گوهای رسولان الهی با امت‌های آنان را 'آیات محاوره‌ای' گویند. این آیات عبارتند از:

1. آیات 67 - 71 سوره بقره: «وَإِذْ قَالَ مُوسَی لِقَوْمِهِ إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تَذْبَحُواْ بَقَرَةً …»: گفت‌و‌گوی حضرت موسی با بنی اسرائیل در ماجرای کشتن گاو.

2. آیه 258 سوره بقره: «أَلَمْ تَرَ إِلَی الَّذِی حَآجَّ إِبْرَاهِیمَ فِی رِبِّهِ أَنْ آتَاهُ اللّهُ الْمُلْکَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّیَ الَّذِی یُحْیِی وَیُمِیتُ…»: داستان محاجّه و گفت‌و‌گوی حضرت ابراهیم با نمرود.

3. آیه 20 سوره آل‌عمران: «فَإنْ حَآجُّوکَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ وَجْهِیَ لِلّهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ…»: محاجّه پیامبر اسلام با مشرکان.

4. آیه 61 سوره آل‌عمران: «فَمَنْ حَآجَّکَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْاْ نَدْعُ أَبْنَاءنَا وَأَبْنَاءکُمْ وَنِسَاءنَا وَنِسَاءکُمْ وَأَنفُسَنَا وأَنفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَةُ اللّهِ عَلَی الْکَاذِبِینَ»: داستان مباهله پیامبر اسلام (ص) با مسیحیان نجران.

5. آیات 76 - 81 سوره انعام: «فَلَمَّا جَنَّ عَلَیْهِ اللَّیْلُ رَأَی کَوْکَبًا قَالَ هَذَا رَبِّی فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لا أُحِبُّ الآفِلِینَ»: محاجه و گفت‌و‌گوی حضرت ابراهیم با ستاره‌پرستان.

6. آیات 59 - 93 سوره اعراف: «لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَی قَوْمِهِ فَقَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللَّهَ …»: ماجرای گفت‌و‌گوی حضرت نوح و تعدادی از انبیا با قوم خود.

7. آیات 103 - 108، 115 - 122 و 128 - 129 سوره اعراف: «ثُمَّ بَعَثْنَا مِن بَعْدِهِم مُّوسَی بِآیَاتِنَا إِلَی فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ …»: گفت‌و‌گوی حضرت موسی با اصحاب خود، فرعون و یاران او.

8. آیات 25 - 35 سوره هود: «وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَی قَوْمِهِ …»: گفت‌وگوی حضرت نوح (ع) با قومش.

9. آیات 50 - 58 سوره هود: «وَإِلَی عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا …»: ماجرای گفت‌و‌گوی حضرت هود با امتش.

10. آیات 77 - 95 سوره هود: «وَلَمَّا جَاءتْ رُسُلُنَا لُوطًا…»: گفت‌و‌گوی حضرت لوط با قومش.

11. آیات 6 - 17 سوره ابراهیم: «وَإِذْ قَالَ مُوسَی لِقَوْمِهِ اذْکُرُواْ نِعْمَةَ اللّهِ عَلَیْکُمْ…»: گفت‌و‌گویی دیگر از حضرت موسی با امتش.

12. آیات 51 -71 سوره حجر: گفت‌و‌گوی دیگر حضرت لوط و ابراهیم با فرشتگان و حضرت لوط با قومش.

13. آیات 41 -50 سوره مریم: «و اذکر فی الکتاب ابراهیم… اذ قال لابیه…»: ماجرای گفت‌و‌گوی حضرت ابراهیم (ع) با پدرش.

14. آیات 42 - 51 سوره طه: «اذهب انت و اخوک…»: گفت‌و‌گوی دیگری از حضرت موسی و هارون (ع) با فرعون.

15. آیات 51 - 71 سوره انبیاء: «و لقد آتینا ابراهیم…»: ماجرای حضرت ابراهیم با پدرش.

16. آیات 23 - 39 مؤمنون: داستان دیگری از گفت‌و‌گوی حضرت نوح با امتش.

و نیز آیات: 84 - 90 سوره مؤمنون، 10 - 48، 69 - 77 و 105 - 191 سوره شعراء، 45 - 58 سوره نمل، 16 - 26، 28 - 30 سوره عنکبوت، 13 - 19 سوره یس، 23 - 25 سوره زخرف و 20 - 23 سوره احقاف.

منابع

  1. تصنیف آیات القرآن الکریم جلد 4 : صفحه 161

اصطلاح‌نامه

اعم

آیات

منابع

  • تصنیف آیات القرآن الکریم جلد 4 : صفحه 161