تزیین
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
آراستن: آرایش کردن، زینت نمودن.
از آن به مناسبت در باب‌های طهارت، صلات، زکات، حج، عاریه، و نکاح سخن رفته است.
آراستن یا خود، موضوع احکامی است یا موجب ثبوت حکم برای موضوعی دیگر می‌باشد.
قسم نخست: این قسم شامل احکام تکلیفی پنجگانه می‌باشد که مهم ترین موارد آن به قرار زیر است.
________________________________________
112
1. حرام: به قول مشهور آراستن مساجد با طلا جایز نیست 1 و در جواز زینت کردن خانه و مشاهد مشرّفه با ظروف طلا و نقره اختلاف است. 2 آراسته شدن مردان به آن چه از طلا است - مانند زنجیر، انگشتر و ساعت - حرام و موجب بطلان نماز است. 3
تزیین در حال احرام (--' احرام) به آنچه که زینت شمرده می‌شود، حرام است. همچنین آراسته شدن مرد با زینتی که به زنان اختصاص دارد - مانند حریر، طلا، دست بند، گردن بند و لباس زنانه - و نیز آراسته شدن زن با زینتی که ویژه مردان است - مانند عمامه و کمربند - بنا بر فتوای مشهور جایز نیست. 4
آرایش زن برای نامحرم حرام است. 5 تدلیس (--' تدلیس) زن آرایشگر در آراستن زنان، - به این صورت که معایب آنان را بر خواستگاران یا مشتریان کنیز بپوشاند، یا زیبایی هایی را نشان دهد که در آنان نمی‌باشد - حرام است. 6 زینت کردن بر زن در عدّه وفات حرام است 7 (--' حداد) .
2. واجب: حق لازم شوهر بر زن این است که برای او زینت نماید. 8
3. مستحب: زینت کردن زن به زیور در نماز 9 و آراستن خود در روز جمعه مستحب است. 10 زینت کردن زن در عدّه طلاق رجعی (--' طلاق رجعی) برای شوهر مستحب است. 11
4. مکروه: زینت کردن جنازه با پارچه‌های قرمز و زرد 12 و نیز آراستن کالا برای فروش مکروه است. 13
5. مباح: تزیین قرآن با طلا جایز است. 14
قسم دوم: آراستن، گاه موجب ثبوت حکم برای موضوعی دیگر است مانند این که اگر معامله با طلا یا نقره مسکوکی (--' مسکوک) که زنان خود را با آن می‌آرایند، رایج نباشد، زکات (--' زکات) به آن تعلّق نمی‌گیرد، امّا اگر معامله با آن رایج باشد، در تعلّق زکات به آن اختلاف است. 15
1 - جواهر الکلام 14 88 - 91.
2 - العروة الوثقی 1 156.
3 - 562 - 563.
4 - جواهر الکلام 22 115.
5 - توضیح المسائل مراجع م 2439.
6 - جواهر الکلام 22 113 - 114.
________________________________________
113
7 - 32 276.
8 - 31 147.
9 - العروة الوثقی 1 702.
10 - مجمع الفائدة 2 393.
11 - منهاج الصالحین (خویی) 2 302.
12 - جواهر الکلام 4 352.
13 - جامع المقاصد 4 51.
14 - جواهر الکلام 6 337.
15 - توضیح المسائل مراجع م 1900 و جواهر الکلام 15 182.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 111
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «تزیین» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- آرایش زن در فیلم وتئاتر، گریم
- به لحاظ جنسیت:
- تزیین خنثی، تزیین زن، تزیین مرد
- به لحاظ حکم تکلیفی:
- تزیین حرام، تزیین حلال
- به لحاظ قصد:
- تزیین انطباقی، تزیین قصدی
- به لحاظ مزین:
- آرایش مو، تزیین جنازه، تزیین خانه، تزیین شمشیر، تزیین قبر، تزیین قرآن، تزیین کالا، تزیین کعبه، تزیین مجالس، تزیین مسجد، تزیین مشاهدمشرّفه، تزیین معتده، تزیین مغصوب
- به لحاظ مزین به:
- تزیین با طلا، تزیین با مختصات زن، تزیین با مختصات مرد، تزیین با نقره، تزیین به آیات قرآن، تزیین به اسمای جلاله
- به لحاظ مزین له:
- تزیین برای اهل، تزیین برای غریب، تزیین برای مسلمان، تزیین برای نماز، تزیین برای یاران
- به لحاظ وقت:
- تزیین در روز جمعه، تزیین در عید غدیر
وابسته
- آرایش گری، آیه زینت، اجاره درهم، اجاره دینار، اجرت تزیین، بیع لوازم تزیین، تدلیس ( فقه )، زیبایی ( فقه )، کسب به تزیین، نگاه به زینت زن
منابع
- الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة جلد 3 : صفحه 163
- الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 11 : صفحه 264
- ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد جلد 1 : صفحه 405
- تبصرة المتعلمین : صفحه 113
- جامع المدارک فی شرح المختصرالنافع جلد 3 : صفحه 34
- جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 4 : صفحه 51
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 22 : صفحه 115
- ریاض المسائل جلد 5 : صفحه 33
- شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 2 : صفحه 10
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 111
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 463
- کتاب المکاسب جلد 1 : صفحه (173-174)
- مستند الشیعة فی احکام الشریعة جلد 14 : صفحه 23
- مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 8 : صفحه 239
- مهذب الاحکام جلد 16 : صفحه 78