عملکردها

نسخ بعد از امتثال

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

نسخ بعد از امتثال : نسخ یک حکم پس از عمل به مضمون آن

به نسخ حکم، پس از آن که مدتی به آن عمل شد، «نسخ بعد از امتثال» می‌گویند؛ مانند تغییر قبله از بیت‌المقدس به کعبه، با نزول آیه: «قَدْ نَرَی تَقَلُّبَ وَجْهِکَ فِی السَّمَاء فَلَنُوَلِّیَنَّکَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَیْثُ مَا کُنتُمْ فَوَلُّواْ وُجُوِهَکُمْ شَطْرَهُ» (بقره// 144) .

پیامبر اسلام (ص) مدت سیزده سال پس از بعثت در مکه و چند ماه بعد از هجرت در مدینه به امر خدا به سوی بیت‌المقدس نماز می‌خواند؛ ولی بعد از آن، قبله تغییر یافت و مسلمانان مأمور شدند به سوی کعبه نماز بگزارند. مسلمین در این مدت مورد سرزنش یهود قرار داشتند؛ چرا که بیت‌المقدس در اصل قبله یهود بود. یهودیان می‌گفتند مسلمانان از خود استقلال ندارند و به سوی قبله ما نماز می‌خوانند. این گفت‌و‌گوها برای پیامبر اسلام (ص) و مسلمانان ناگوار بود. پس از مدتی فرمان تغییر قبله صادر شد و در حالی که پیامبر (ص) دو رکعت نماز ظهر را در مسجد بنی‌سالم به سوی بیت‌المقدس خوانده بود، جبرئیل مأمور شد بازوی پیامبر را بگیرد و روی او را به سوی کعبه بگرداند.

منابع

  1. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 68
  2. تفسیر نمونه جلد 1 : صفحه 479

اصطلاح‌نامه

اعم

نسخ قرآن ( علوم قرآنی )

وابسته

نسخ قبل از امتثال

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه نسخ بعد از امتثال به زیرصفحه نسخ بعد از امتثال/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • آموزش علوم قرآن جلد 3 : صفحه 68
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 68
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 48
  • تفسیر نمونه جلد 1 : صفحه 479
  • مجله پژوهشهای قرآنی جلد 3 : صفحه 278