قرائت ابن کثیر قاری
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
قرائت ابن کثیر قاری : ویژگی‌ها، اصول و روش قرائت ابن‌کثیر، از قاریان هفتگانه
یکی از قرائات سبع، قرائت ابومعبد عبدالله بن کثیر مکی داری معروف به ابن کثیر (45 - 120 ق) است. وی در مکه به دنیا آمد و در عراق اقامت گزید؛ سپس به مکه بازگشت و در همانجا وفات کرد. ابن‌کثیر مردی فصیح و بلیغ و باوقار بود و از صحابه رسول خدا (ص) عبدالله بن زبیر و انس بن مالک را درک کرد و قرآن را بر ابوسائب مخزومی خواند و قرائت آن را فراگرفت.
برخی دیگر گفته‌اند ابن‌کثیر قرائت را از مجاهد گرفته است و قرآن را بر درباس، غلام ابن‌عباس عرضه کرده بود.
شافعی قرائت ابن‌کثیر را نقل کرده و آن را ستوده است و عده‌ای از دانشمندان، او را توثیق کرده‌اند. ابن‌ندیم، ابن‌کثیر را از قرّای طبقه دوم شمرده است.
دو ویژگی مهم قرائت ابن‌کثیر:
1. ذکر «بسمله» بین هر دو سوره؛ به جز میان سوره انفال و توبه؛ 2. تلاوت به قصر در مدّ منفصل و توسط در مدّ متصل.
اصول قرائت ابن‌کثیر مکی:
1. همزه: در کلماتی که دو همزه قطع جمع شوند، همزه دوم را به تسهیل (بینابین) قرائت کرده است.
2. صله میم جمع: در کلمه «هُِم» (به ضم «ه» و نیز به کسر «ه») ضمیر جمع مذکر غایب، همواره واو صله می‌افزاید و «هُمُو» و «هِمُو» ادا می‌کند؛ اما در وقف، همانند دیگر قاریان به سکون میم وقف می‌کند.
3. صله «ه» ضمیر: ضمیر «ه » (مثل: الیه و منه) را صله واوی یا یایی می‌دهد و «الیهی و منهو» ادا می‌کند؛ مگر آن که پس از ضمیر مذکور حرف ساکنی قرار گیرد؛ مثل: یعلمه الله.
4. مد: مدّ منفصل را به قصر و مدّ متصل را به توسط قرائت می‌کند.
5. «ی»های اضافه: کلمه «انّی و انّنی» را مانند نافع و ابوعمر هر گاه پیش از همزه قطع یا وصل قرار گیرد، به فتح «ی» قرائت کرده است. مورد «إِنِّی إِلَهٌ» (انبیاء// 29) از این قاعده مستثنا است.
6. «ی»های زائد: همه «ی»های اضافی (مورد اختلاف قاریان) را به اثبات «ی» وقفاً و وصلاً قرائت کرده است.
شیوه ابن‌کثیر مکی را نیکو؛ اما پرطنین، درشت و توأم با پذیرش و روشنی وصف کرده‌اند.
منابع
- پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه (316-317)
- اتحاف فضلاء البشر بالقراءات الاربعة عشر : صفحه (17-20)
- البحث و الاستقراء فی تراجم القراء : صفحه 80
- قراء سبعه و بررسی قراءات ایشان (پایان نامه) : صفحه 162
- قراء سبعه و بررسی قراءات ایشان (پایان نامه) : صفحه (142-143)
- التیسیر فی القراءات السبع : صفحه 4
- علوم القرآن عند المفسرین جلد 2 : صفحه 102
- علوم القرآن عند المفسرین جلد 2 : صفحه (39-40)
- لطائف الاشارات لفنون القراءات : صفحه 94
- مباحث فی علوم القرآن : صفحه (248-249)
- علوم قرآن و فهرست منابع : صفحه 256
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 454
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 252
- تاریخ جمع قرآن : صفحه 340
- النشر فی القراءات العشر جلد 1 : صفحه 115
- معجم القراءات القرآنیة جلد 1 : صفحه 83
- معجم القراءات القرآنیة جلد 1 : صفحه 79
- حجة القراءات : صفحه 52
- المغنی فی توجیه قراءات العشر المتواترة جلد 1 : صفحه 21
- المرشد الوجیز الی علوم تتعلق بالکتاب العزیز : صفحه (146-167)
- مدخل التفسیر : صفحه 141
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه قرائت ابن کثیر قاری به زیرصفحه قرائت ابن کثیر قاری/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اتحاف فضلاء البشر بالقراءات الاربعة عشر : صفحه (17-20)
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 252
- البحث و الاستقراء فی تراجم القراء : صفحه 80
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 227
- البرهان فی علوم القرآن : صفحه 142
- التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 228
- التیسیر فی القراءات السبع : صفحه 4
- المرشد الوجیز الی علوم تتعلق بالکتاب العزیز : صفحه (146-167)
- المغنی فی توجیه قراءات العشر المتواترة جلد 1 : صفحه 21
- النشر فی القراءات العشر جلد 1 : صفحه 115
- تاریخ جمع قرآن : صفحه 340
- تاریخ قراءات قرآن کریم : صفحه 48
- حجة القراءات : صفحه 52
- سر البیان فی علوم القرآن : صفحه 57
- علوم القرآن عند المفسرین جلد 2 : صفحه (39-40)، 102
- علوم قرآن و فهرست منابع : صفحه 256
- قراء سبعه و بررسی قراءات ایشان (پایان نامه) : صفحه (142-143)، (143-142)، 162
- لطائف الاشارات لفنون القراءات : صفحه 94
- مباحث فی علوم القرآن : صفحه (248-249)، (249-248)
- مدخل التفسیر : صفحه 141
- معجم القراءات القرآنیة جلد 1 : صفحه 79، 83
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 454
- پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه (316-317)