عملکردها

نهی ( علوم قرآنی )

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۲۳:۵۵ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها) (۱ نسخه واردشده)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

نهی ( علوم قرآنی ) : صیغه دالّ بر طلب ترک فعل

فعل نهی (امر بازدارنده) لفظی است که گوینده به سبب آن، ترک حالت یا کاری را بخواهد. صیغه نهی ظهور در حرمت و فساد دارد و از اقسام انشا است، مانند: «وَلاَ تُفْسِدُواْ فِی الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا...»؛ 'و در زمین پس از اصلاح آن فساد مکنید' (اعراف// 56) .

گاهی نهی، مجازاً در معانی دیگر به کار می‌رود؛ مانند:

1. نهی دعایی: «... رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا...»؛ 'پروردگارا، اگر فراموش کردیم یا به خطا رفتیم بر ما مگیر' (بقره// 286) .

2. نهی ارشادی: «... لاَ تَسْأَلُواْ عَنْ أَشْیَاء إِن تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ...»؛ 'از چیزهایی که اگر برای شما آشکار گردد شما را اندوهناک می‏کند مپرسید' (مائده// 101) .

گاهی نیز برای تسویه، اختصار و تقلیل، یأس، بیان عاقبت، اهانت و… به کار می‌رود.

منابع

  1. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه (278-279)
  2. دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی جلد 2 : صفحه 2288
  3. قرآن ثقل اکبر : صفحه 217

اصطلاح‌نامه

اعم

خبر و انشا

وابسته

ادات نهی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه نهی ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه نهی ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 259، (278-279)
  • البیان فی تفسیرالقرآن : صفحه 318، 351
  • دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی جلد 2 : صفحه 2288
  • قرآن ثقل اکبر : صفحه 217