عملکردها

کنایه از نسبت

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

کنایه از نسبت : اراده اثبات یا نفی یک نسبت، از طریق ذکر ملزوم آن

از اقسام کنایه، «کنایه از نسبت» است که صفت و موصوف ذکر می‌شود؛ ولی به نسبت موجود تصریح نمی‌شود؛ با آن‌که خود همین نسبت مورد نظر است؛ مانند: «وَجَعَلُواْ لِلّهِ شُرَکَاء قُلْ سَمُّوهُمْ أَمْ تُنَبِّئُونَهُ بِمَا لاَ یَعْلَمُ فِی الأَرْضِ»؛ «و برای خداوند شریکانی قائل شدند؛ بگو نام ایشان را ببرند. آیا او را به چیزی که در زمین (چنین چیزی) نمی‌شناسد خبر می‌دهید؟ !» (رعد// 33) ؛ یعنی با شریکانی که خداوند، آن‌ها را نمی‌شناسد و اگر خدا- که به هرچه بوده و هست آگاه است- آن‌ها را نشناسد، پس آن‌ها اساساً حقیقتی ندارند. پس، نفی آن‌ها از طریق نفی لازم آن‌ها صورت گرفته است.

منابع

  1. دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی جلد 2 : صفحه 1906
  2. اسالیب البیان فی القرآن : صفحه 737

اصطلاح‌نامه

اعم

کنایات قرآن

منابع

  • اسالیب البیان فی القرآن : صفحه 737
  • حق التلاوة : صفحه 726
  • دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی جلد 2 : صفحه 1906