کلمات عبرانی قرآن
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
کلمات عبرانی قرآن : کلماتی از قرآن، به لغت عبری
زبان عبری، زبان قوم یهود و مهم‌ترین لهجه کنعانی جنوبی و از زبان‌های سامی است. کلمات منسوب به عبری در قرآن کریم به قرار ذیل است (البته ممکن است بعضی از این واژه‌ها در زبان‌های دیگر سامی نیز باشد) :
1. کَفِّرْ: بپوشان، محو کن: «وَکَفِّرْ عَنَّا سَیِّئَاتِنَا» (آل‌عمران// 193) .
2. هَوْنًا: بردباری: «یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْنًا» (فرقان// 63) .
3. أخْلَد: گرایید: «وَلَکِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَی الأَرْضِ»؛ «اما او به زمین (دنیا) گرایید» (اعراف// 176) .
4. هُدنا: توبه‌کردیم و بازگشتیم: «إِنَّا هُدْنَا إِلَیْکَ» (اعراف// 156) .
5. مرقوم: مکتوب: «کتابٌ مرقومٌ» (مطففین// 9) .
6. رمز: حرکت دادن دو لب: «قَالَ آیَتُکَ أَلاَّ تُکَلِّمَ النَّاسَ ثَلاَثَةَ أَیَّامٍ إِلاَّ رَمْزًا» (آل‌عمران// 41) .
7. فوم: گندم: «فَادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنبِتُ الأَرْضُ مِن بَقْلِهَا وَقِثَّآئِهَا وَفُومِهَا» (بقره// 61) .
8. أوّاه: دعا کننده: «إِنَّ إِبْرَاهِیمَ لأوَّاهٌ حَلِیمٌ» (توبه// 114) .
9. طُوی: شب یا مَرد: «إِنَّکَ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًی» (طه// 12) و نیز: نازعات// 16.
10. یَمّ: بحر، دریا: «أَنِ اقْذِفِیهِ فِی التَّابُوتِ فَاقْذِفِیهِ فِی الْیَمِّ» (طه// 39) ، و نیز: طه// 78، 97؛ اعراف// 136؛ قصص// 7 و 40؛ ذاریات// 40.
11. رحمن: در «بسم الله الرحمن الرحیم» و آیات دیگر قرآن (مجموعا 56 مورد) .
12. ألیم: دردآور: «وَأَعَدَّ لِلْکَافِرِینَ عَذَابًا أَلِیمًا» (احزاب// 8) .
13. بعیر: الاغ: «و لمن جاء به حمل بعیر» (یوسف// 72) .
14. دارَسْتَ: درس‌خوانده‌ای (به جای قرائت: دَرَسْتَ) : «وَکَذَلِکَ نُصَرِّفُ الآیَاتِ وَلِیَقُولُواْ دارَسْتَ » (انعام// 105) .
15. حِطَّةٌ: گندم: «وَقُولُواْ حِطَّةٌ» (بقره// 58) .
16. أسباط: جمع سبط، مانند قبیله در عرب: «وَقَطَّعْنَاهُمُ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ أَسْبَاطًا… » (اعراف// 160) .
17. راعنا: کلمه‌ای برای دشنام، شریر ما، خبیث ما (بقره// 104) .
18. لینة: نخل: «مَا قَطَعْتُم مِّن لِّینَةٍ… » (حشر// 5) .
19. قسّیسین: دانشمندان: «ذَلِکَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّیسِینَ وَرُهْبَانًا» (مائده// 82) .
نویسنده کتاب ~القرائات القرآنیه~ کلمات «حطه، جهنم، کفر، أسباط، أخلد، کیل، بعیر، کفلین، لینه و مرقوم» را از کلمات عبریی به‌شمار آورده که در باره اصل آن اقوال دیگری ذکر نشده است؛ اما کلمات منسوب به عبری را که وجوه شاذی نیز در باره آن مطرح شده چنین ذکر کرده است: فوم؛ راعنا؛ رمزا؛ آزر؛ دارست؛ هدنا؛ ملکوت؛ طوی (شب یا مرد).
منابع
- المتوکلی فیما ورد فی القرآن باللغات : صفحه (117-127)
- القراءات القرآنیة فی ضوء علم اللغة الحدیث : صفحه 315
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 129
- لغة القرآن الکریم : صفحه 183
- لغة القرآن الکریم : صفحه (19-30)
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «کلمات عبرانی قرآن» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: