عملکردها

وقف معانقه

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

وقف معانقه : وقف بر یکی از دو کلمه کنار هم مشروط به عدم وقف بر دیگری

«معانقه» یعنی دست به گردن یکدیگر انداختن، و «وقف معانقه» از اقسام وقف اختیاری، و عبارت است از دو وقفی که پهلوی هم قرار می‌گیرند و از نظر معنوی به هم مربوط باشند؛ چه در یک آیه باشند یا در دو آیه. در صورتی که روی کلمه اول وقف شود، کلمه دوم به وصل خوانده می‌شود، و اگر روی کلمه دوم وقف شود، کلمه اول به وصل خوانده می‌شود.

واضع این وقف، ابوالفضل عبدالرحمان بن احمد عجلی رازی است که آن را از مراقبه در علم عروض اخذ کرده است؛ لذا به آن «وقف مراقبه» نیز می‌گویند؛ مانند: وقف در «... لاَ رَیْبَ فِیهِ هُدًی لِّلْمُتَّقِینَ» (بقره// 2) .

در این‌جا وقف بر «لا ریب» و «فیه» جایز دانسته شده است؛ به‌این صورت که فقط بر یکی از آن دو می‌توان وقف کرد.

علامت وقف معانقه، سه نقطه (به شکل سه رأس یک مثلث) است؛ به‌این صورت که روی دو کلمه نزدیک به هم قرار می‌گیرد که در صورت وقف بر یکی از این دو کلمه، بر دیگری نمی‌توان وقف کرد.

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 365
  2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 296

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «وقف معانقه» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

وقف مراقبه

اعم

وقف اختیاری

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 296
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 365
  • حلیة القرآن قواعد تجوید مطابق با روایت حفص از عاصم : صفحه 132
  • دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی جلد 2 : صفحه 2320
  • سر البیان فی علوم القرآن : صفحه (246-249)