وقف قبیح ( علوم قرآنی )

توضیح مفهومی

وقف قبیح ( علوم قرآنی ) : وقف بر کلام دارای وابستگی لفظی و معنایی به مابعد

وقف قبیح از اقسام وقف اختیاری، و عبارت است از وقف در جایی که کلام از نظر معنا و لفظ به بعد از خودش وابسته است. از این نوع وقف، به «وقف متروک»، «وقف کفران» و «وقف ممنوع» هم تعبیر می‌شود.

موارد قبیح بودنِ وقف- از جهت ضعف و شدّت- متفاوت است: در مواردی، وقف بر یک موضع و ابتدا به ما بعدِ آن سبب عدم فهم سخن می‌شود؛ مثل وقف بر هر یک از موصوف و مبدلٌ منه و معطوفٌ علیه و جارّ، و ابتدا به صفت و بدل و مجرور. این مورد را «وقف قبیح» می‌گویند.

در مواردی دیگر، سبب توهّم معنایی باطل و غلط می‌شود؛ مثل وقف بر: «لَقَدْ کَفَرَ الَّذِینَ قَالُواْ» و ابتدا به: «إِنَّ اللّهَ ثَالِثُ ثَلاَثَةٍ» در آیه: «لَقَدْ کَفَرَ الَّذِینَ قَالُواْ إِنَّ اللّهَ ثَالِثُ ثَلاَثَةٍ» (مائده//73) ، و مثل وقف بر: «وَمَن یَقُلْ مِنْهُمْ» و ابتدا به: «إِنِّی إِلَهٌ مِّن دُونِهِ» در آیه: «وَمَن یَقُلْ مِنْهُمْ إِنِّی إِلَهٌ مِّن دُونِهِ» (انبیاء//29) . این مورد را «وقف اقبح» می‌گویند.

منابع

1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه (352-353)

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «وقف قبیح ( علوم قرآنی )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

وقف متروک، وقف ممنوع

اعم

وقف اختیاری

وابسته

وقف اقبح، وقف شبه قبیح

منابع

• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه (352-353)