عملکردها

منصب حکومت ( اصول فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

منصب حکومت ( اصول فقه ) : اختیار تشکیل حکومت برای اجرای احکام اسلامی

منصب حکومت یا ولایت عام، از مناصبی است که در اصل، متعلق به پیامبر (ص) و ائمه معصومین (ع) بوده و پس از آنها برای مجتهد جامع الشرایط به طور عام جعل شده و شأنی از شئونات فقیه جامع الشرایط محسوب می‌شود و فقیه به اعتبار این منصب، حکومت اسلامی تشکیل داده و مقدمه اجرای احکام اسلامی را در جوامع بشری فراهم می‌سازد و به تنظیم امور مردم و جامعه، در زمینه‌های سیاسی، فرهنگی، نظامی، اقتصادی و غیره می‌پردازد و بر اساس این منصب است که او ولایت تصرف در مال و نفس مردم را دارد، زیرا که این تصرف، لازمه تشکیل حکومت سیاسی در جوامع بشری می‌باشد.

در کتاب ' الاجتهاد اصوله و احکامه ' آمده است:

' منصب الولایة: فی اللغة: قال الجوهری: الولایة ـ بالکسر ـ السلطان… و فی الاصطلاح، فقد عرفت بانها سلطنة علی الغیر عقلیة او شرعیة… و الولایة العامة: و هی الولایة المجعولة للنبی (ص) بآیة ' النبی اولی بالمؤمنین من انفسهم ' و الحدیث الشریف: ' انا اولی بکل مؤمن من نفسه ' و لمن یجعلها له من افراد الامة بنص خاص او مستفاد بدلیل قاطع… '. [۱]

بنابراین، منصب حکومت، یکی از مسئولیت هایی است که جهت تحقق اهداف شریعت مقدس، بر عهده مجتهد جامع شرایط گذاشته شده است. برخی از این اهداف عبارت است از:

1. حفظ نظام اجتماعی، که از مهم ترین امور در نزد شارع مقدس است؛

2. تعلیم و تربیت افراد جامعه؛

3. اقامه قسط و عدل و احقاق حقوق مردم؛

4. اجرای قانون حیاتی و ارزشمند امر به معروف و نهی از منکر؛

5. حفظ حدود و مرزهای ممالک اسلامی، با تشکیل ارتشی نیرومند،

6. تضمین اجرای حدود و تعزیرات شرعی.

پانوشت

  1. الاجتهاد اصوله و احکامه : صفحه 251

منابع

  1. انوار الاصول جلد 3 : صفحه (615-616)
  2. الرسائل جلد -2 : صفحه 94
  3. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «منصب حکومت ( اصول فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

منصب ولایت ( اصول فقه )

اعم

مناصب فقیه ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه منصب حکومت ( اصول فقه ) به زیرصفحه منصب حکومت ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاجتهاد اصوله و احکامه : صفحه 251
  • الرسائل جلد -2 : صفحه 94
  • انوار الاصول جلد 3 : صفحه (615-616)
  • تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 516، 519، 523، 524