عملکردها

قرائت ابن عامر یحصبی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

قرائت ابن عامر یحصبی : ویژگی‌ها، اصول و شیوه قرائت ابن‌عامر، یکی از قاریان هفتگانه

یکی از قرائات‌سبع، قرائت ابن‌عامر است. ابونعیم (ابوعمران) بن عبدالله بن عامر یحصبی دمشقی (م 118 ق) در زمان عمر بن عبدالعزیز، امام مسجد دمشق (جامع اموی) و قاضی و پیشوای دینی آن دیار و یکی از تابعان ساکن دمشق و از کهنسال‌ترین قرّای سبعه به شمار می‌رود و برجسته‌ترین استادان روایی را داشته است.

ابن‌عامر قرآن را بر جماعتی از صحابه پیامبر (ص) همچون عثمان بن عفان، فضالة بن عبید، واثلة بن اسقع و ابودرداء قرائت کرد.

در اسناد قرائت ابن‌عامر نُه قول دیده می‌شود که درست‌ترین آن‌ها این است که وی قرآن را بر مغیرة بن شهاب قرائت کرد.

عجلی و نسائی او را ثقه دانسته و مُسلِم نیز حدیث وی را در صحیح خود آورده است. برخی از ویژگی‌های قرائت ابن عامر به شرح ذیل است:

1. ذکر «بسمله» میان هر دو سوره، و تلاوت آن به صورت وصل و سکت؛ به جز بین سوره انفال و برائت که بدون «بسمله» و با رعایت قانون سکت و وصل تلاوت می‌شود؛ همانند قرائت ابوعمرو.

2. تلاوت با رعایت توسط در مدّ متصل و مدّ منفصل.

3. ادغام ذالِ «إذ» در برخی حروف؛ بنا بر روایت هشام.

اصول قرائت ابن‌عامر دمشقی:

1. ادغام: ادغام «ت» تأنیث در «ث»، «ص» و «ظ» مانند ابوعمرو بصری و همچنین ادغام «ذ» از فعل «اخذ» و صیغه مزید آن در «ت» اخذتم….

2. مدّ: مدّ متصل و مدّ منفصل هر دو را مانند عاصم کوفی و کسائی با توسط قرائت کرده است.

3. ابراهیم: نام حضرت ابراهیم را «ابراهام» خوانده است.

شیوه ابن‌عامر شامی را سنگین و گرانمایه و قوام‌یافته وصف کرده‌اند. البته راویان قرائت وی نوعاً این سنگینی و وقار را در تلاوت قرآن، دستخوش افراط ساخته و از حدّ اعتدال بیرون برده‌اند.

منابع

  1. پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 347
  2. البحث و الاستقراء فی تراجم القراء : صفحه 85
  3. قراء سبعه و بررسی قراءات ایشان (پایان نامه) : صفحه 162
  4. قراء سبعه و بررسی قراءات ایشان (پایان نامه) : صفحه 150
  5. کتاب السبعة فی القراءات : صفحه 85
  6. تاریخ القرآن : صفحه 161
  7. قانون تفسیر : صفحه 95
  8. علوم القرآن عند المفسرین جلد 2 : صفحه 101
  9. علوم القرآن عند المفسرین جلد 2 : صفحه (39-40)
  10. التیسیر فی القراءات السبع : صفحه 5
  11. مباحث فی علوم القرآن : صفحه (248-249)
  12. اتحاف فضلاء البشر بالقراءات الاربعة عشر : صفحه 23
  13. علوم قرآن و فهرست منابع : صفحه 256
  14. مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 453
  15. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 252
  16. تاریخ جمع قرآن : صفحه 341
  17. النشر فی القراءات العشر جلد 1 : صفحه 135
  18. معرفة القراء الکبار علی الطبقات و الأعصار : صفحه 82
  19. معجم القراءات القرآنیة جلد 1 : صفحه 84
  20. معجم القراءات القرآنیة جلد 1 : صفحه 79
  21. حجة القراءات : صفحه 55
  22. چهارده روایت در قرائت قرآن مجید : صفحه 23
  23. مدخل التفسیر : صفحه 141

اصطلاح‌نامه

اعم

قرائات اربعة عشر، قرائات سبع، قرائات عشر

وابسته

اصول قرائت ابن عامر، راویان قرائت عبدالله بن عامر یحصبی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه قرائت ابن عامر یحصبی به زیرصفحه قرائت ابن عامر یحصبی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اتحاف فضلاء البشر بالقراءات الاربعة عشر : صفحه 23
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 252
  • البحث و الاستقراء فی تراجم القراء : صفحه 85
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 328
  • البرهان فی علوم القرآن : صفحه 140
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 12، 228
  • التیسیر فی القراءات السبع : صفحه 5
  • النشر فی القراءات العشر جلد 1 : صفحه 135
  • تاریخ القرآن : صفحه 161
  • تاریخ جمع قرآن : صفحه 341
  • تاریخ قراءات قرآن کریم : صفحه 48
  • حجة القراءات : صفحه 55
  • سر البیان فی علوم القرآن : صفحه 56
  • علوم القرآن عند المفسرین جلد 2 : صفحه (39-40)، 101
  • علوم قرآن و فهرست منابع : صفحه 256
  • قانون تفسیر : صفحه 95
  • قراء سبعه و بررسی قراءات ایشان (پایان نامه) : صفحه 150، 162
  • کتاب السبعة فی القراءات : صفحه 85
  • مباحث فی علوم القرآن : صفحه (248-249)، (249-248)
  • مدخل التفسیر : صفحه 141
  • معجم القراءات القرآنیة جلد 1 : صفحه 79، 84
  • معرفة القراء الکبار علی الطبقات و الأعصار : صفحه 82
  • مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 453
  • پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 347
  • چهارده روایت در قرائت قرآن مجید : صفحه 23