عملکردها

عمومات کتاب

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

عمومات کتاب : احکام و قواعد عام برگرفته از قرآن

احکام و قواعد عامی که در قرآن آمده است، عمومات کتاب نام دارد، مانند: « ان الله علی کل شیء قدیر » [۱] .

عموماتی که در قرآن آمده است، برخی تخصیص نخورده و بر عمومیت خود باقی است، مانند: « انّ الله بکل شیء علیم » [۲] ، برخی دارای مخصص متصل می‌باشد، مانند: « احلّت لکم بهیمة الأنعام الا ما یتلی علیکم » [۳] و برخی دیگر دارای مخصص منفصل می‌باشد، مانند: « هو الذی خلق لکم ما فی الارض جمیعا » [۴] ، که به وسیله آیه: « حرّمت علیکم المیتة و الدم… » [۵] تخصیص خورده است.

پاره‌ای از عموم‌های قرآنی به وسیله سنت (احادیث) تخصیص خورده است، مانند: « یوصیکم الله فی اولادکم للذکر مثل حظّ الأنثیین » [۶] که مفاد آن ارث بردن فرزند از والدین است، ولی حدیث « لا یرث القاتل شیئا » عموم آن را تخصیص زده و آن را شامل قاتل پدر نمی‌داند.

پانوشت

  1. القرآن الکریم سوره 3 ، آیه 29
  2. القرآن الکریم سوره 8 ، آیه 75
  3. القرآن الکریم سوره 5 ، آیه 1
  4. القرآن الکریم سوره 2 ، آیه 29
  5. القرآن الکریم سوره 5 ، آیه 1
  6. القرآن الکریم سوره 4 ، آیه 6

منابع

  1. انوار الاصول جلد 2 : صفحه 163
  2. شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه 350
  3. اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 480
  4. محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 250
  5. اصول الاستنباط : صفحه 145
  6. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

عام ( اصول فقه )، عموم ( اصول فقه )

وابسته

عام کتابی، عمومات سنت

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه عمومات کتاب به زیرصفحه عمومات کتاب/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 480
  • اصول الاستنباط : صفحه 145
  • القرآن الکریم سوره 2 ، آیه 29
  • القرآن الکریم سوره 3 ، آیه 29
  • القرآن الکریم سوره 4 ، آیه 6
  • القرآن الکریم سوره 5 ، آیه 1
  • القرآن الکریم سوره 8 ، آیه 75
  • انوار الاصول جلد 2 : صفحه 163
  • شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه 350
  • مجله پژوهشهای قرآنی جلد 4 : صفحه 180، 181
  • محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 250