سگ شکاری
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
سگ شکاری
سگ شکاری سگ آموزش دیده برایشکار.
از آن در باب صید و ذباحه نام بردهاند.
حلّیت شکار با سگ شکاری: از میان حیوانات شکاری- همچون ببر، باز و عقاب- تنها سگ شکاری است که شکار توسط آن با شرایطی که ذکر خواهد شد حلال است. البته اگر شکار زنده به دست شکارچی بیفتد و ذبح شرعی گردد، تفاوتی میان سگ شکاری و غیر آن نخواهد بود. 1
شرایط: شرایط حلّیت شکار با سگ شکاری به سه دسته تقسیم میشود:
الف. شرایط سگ شکاری: حلّیت شکار با سگ شکاری مشروط به آموزش دیده بودن آن است که تحقق عرفی آن منوط به سه شرط است:
1 و 2. هر زمان که شکارچی آن را پی شکار بفرستد، برود و هر وقت باز دارد باز ایستد.
3. عادت به خوردن شکار خود نداشته باشد. خوردن گاه و بی گاه زیان به عنوان شکاری بودن نمیزند؛ چنان که عادت داشتن به خوردن خونی که از شکار میریزد، منافاتی با عنوان شکاری بودن آن ندارد. 2
ب. شرایط شکارچی: حلّیت شکار شکارچی مشروط به این است که وی:
1. مسلمان یا در حکم مسلمان- مانند فرزند نابالغ ممیّز مسلمان- باشد. بنابر این، شکار کافر حلال نیست؛ گرچه در حلّیت شکار یهودی و مسیحی اختلاف است. 3
چنانچه سگ توسط غیر شکارچی آموزش دیده باشد، آیا در حلّیت شکار، مسلمان بودن آموزش دهنده شرط است یا شکارچی؟ مشهور قول دوم است. 4
511
2. سگ را برای شکار بفرستد. بنابر این، چنانچه سگ بدون فرستادن شکارچی شکار کند، شکارش حلال نخواهد بود؛ اما اگر پس از حرکت سگ به سمت شکار شکارچی آن را متوقف کند و سپس برای شکار بفرستد، شکارش حلال خواهد بود. 5
هرگاه شکارچی، سگ را به سوی تعدادی از حیوانات بفرستد و سگ تنها یکی از آنها را شکار کند، شکار حلال است؛ اما اگر شکارچی بدون اینکه شکار را ببیند، سگ را بفرستد و سگ به طور اتفاقی شکار کند، شکار حلال نیست. 6
3. هنگام فرستادن سگ، نام خدا را با گفتن «بسم اللَّه» و مانند آن به زبان آورد و چنانچه از روی عمد آن را نگوید، شکار حلال نیست؛ اما اگر ترک آن از روی فراموشی باشد، شکار حلال است. در اینکه زمان گفتن «بسم اللَّه» هنگام فرستادن سگ به سوی شکار است، و در نتیجه اگر پس از فرستادن و قبل از رسیدن به شکار «بسم اللَّه» بگوید کفایت نمیکند، یا گفتن «بسم اللَّه» در حالت دوم نیز در حلّیت شکار کفایت میکند، اختلاف است. 7
4. اطمینان داشته باشد که شکار توسط سگ کشته شده است. بنابر این، چنانچه شکار در حالی که حیات مستقر (---> حیات) داشته، از دید او پنهان گردد و سپس آن را مرده بیابد و نداند که توسط سگ کشته شده یا نه، حلال نیست؛ لیکن اگر حیاتش غیر مستقر بوده، حلال است. 8
ج. شرایط شکار: حیوانی شکار آن توسط سگ شکاری حلال است که وحشی و غیر رام باشد؛ خواه در اصل، مانند بز کوهی یا آنکه ابتدا اهلی بوده و سپس وحشی شده باشد. 9
(---> سگ)
1. جواهرالکلام 36/ 8- 9
2. 18- 24
3. 26
4. 43- 45
5. 27- 28
6. 45- 46
7. 31- 33
8. 37- 39
9. 48.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 4 : صفحه 510
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «سگ شکاری» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
- اجاره سگ، انزجار سگ شکاری، بیع سگ شکاری، تحریک سگ شکاری، دیه قتل سگ شکاری، زوال تعلیم سگ شکاری، سگ تازی، صید با تیر، صید با سگ شکاری
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه سگ شکاری به زیرصفحه سگ شکاری/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 7 : صفحه 196، 197
- المبسوط فی فقه الامامیة جلد 6 : صفحه 259
- المسائل المنتخبة : صفحه 379، 461
- ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد جلد 4 : صفحه 129
- تحریرالوسیله جلد 2 : صفحه 135
- توضیح المسائل : صفحه 495
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 36 : صفحه 18، 25
- ریاض المسائل جلد 8 : صفحه 128
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 21 : صفحه (27-28)، 111
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 36-2 : صفحه 108، 131
- شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 3 : صفحه 199
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 4 : صفحه 510
- کشاف القناع جلد 6 : صفحه 283
- مجمع الفائدة و البرهان جلد 11 : صفحه 31
- مهذب الاحکام جلد 23 : صفحه 7، 9