سوره اعراف ( علوم قرآنی )

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ سوره اعراف ( علوم قرآنی )

◄ آیه 004 اعراف

◄ آیه 012 اعراف

◄ آیه 016 اعراف

◄ آیه 017 اعراف

◄ آیه 019 اعراف

◄ آیه 020 اعراف

◄ آیه 025 اعراف

◄ آیه 029 اعراف

◄ آیه 030 اعراف

◄ آیه 031 اعراف

◄ آیه 032 اعراف

◄ آیه 033 اعراف

◄ آیه 034 اعراف

◄ آیه 035 اعراف

◄ آیه 040 اعراف

◄ آیه 043 اعراف

◄ آیه 048 اعراف

◄ آیه 052 اعراف

◄ آیه 053 اعراف

◄ آیه 056 اعراف

◄ آیه 057 اعراف

◄ آیه 058 اعراف

◄ آیه 060 اعراف

◄ آیه 061 اعراف

◄ آیه 063 اعراف

◄ آیه 065 اعراف

◄ آیه 069 اعراف

◄ آیه 070 اعراف

◄ آیه 072 اعراف

◄ آیه 073 اعراف

◄ آیه 083 اعراف

◄ آیه 085 اعراف

◄ آیه 086 اعراف

◄ آیه 087 اعراف

◄ آیه 088 اعراف

◄ آیه 089 اعراف

◄ آیه 090 اعراف

◄ آیه 095 اعراف

◄ آیه 096 اعراف

◄ آیه 097 اعراف ( علوم قرآنی )

◄ آیه 101 اعراف

◄ آیه 102 اعراف

◄ آیه 105 اعراف

◄ آیه 109 اعراف

◄ آیه 114 اعراف

◄ آیه 122 اعراف

◄ آیه 125 اعراف

◄ آیه 126 اعراف

◄ آیه 127 اعراف

◄ آیه 131 اعراف

◄ آیه 133 اعراف

◄ آیه 137 اعراف

◄ آیه 138 اعراف

◄ آیه 142 اعراف

◄ آیه 143 اعراف

◄ آیه 145 اعراف

◄ آیه 146 اعراف

◄ آیه 148 اعراف

◄ آیه 149 اعراف

◄ آیه 152 اعراف

◄ آیه 153 اعراف

◄ آیه 154 اعراف

◄ آیه 155 اعراف

◄ آیه 157 اعراف ( علوم قرآنی )

◄ آیه 158 اعراف ( علوم قرآنی )

◄ آیه 159 اعراف

◄ آیه 160 اعراف

◄ آیه 161 اعراف

◄ آیه 163 اعراف

◄ آیه 168 اعراف

◄ آیه 171 اعراف ( علوم قرآنی )

◄ آیه 175 اعراف

◄ آیه 176 اعراف

◄ آیه 178 اعراف

◄ آیه 179 اعراف ( علوم قرآنی )

◄ آیه 182 اعراف

◄ آیه 184 اعراف

◄ آیه 185 اعراف

◄ آیه 187 اعراف

◄ آیه 188 اعراف

◄ آیه 189 اعراف

◄ آیه 190 اعراف

◄ آیه 193 اعراف

◄ آیه 195 اعراف

◄ آیه 198 اعراف

◄ آیه 199 اعراف

◄ آیه 200 اعراف

◄ آیه 201 اعراف

◄ آیه 202 اعراف

◄ آیه 204 اعراف

◄ آیه میثاق ( علوم قرآنی )

◄ آیه واذّن موذن ( علوم قرآنی )

توضیح مفهومی

سوره اعراف ( علوم قرآنی ) : هفتمین سوره قرآن

«أعراف» به جایگاه مرتفع و بلندی گفته می‌شود که انسان از آن‌جا به اطراف خود اشراف و تسلط کامل داشته باشد.

«اعراف» در این سوره به منطقه وسیع و مرتفعی میان بهشت و جهنم اشاره دارد که جای انتظار انسان‌های باایمانی است که اعمالشان کاستی دارد و از آن‌جا با جهنمیان و بهشتیان گفت‌و‌گو می‌کنند.

نامگذاری سوره به «اعراف» به دلیل وجود واژه «اعراف» و بیان داستان اصحاب اعراف در این سوره است. به آن، سوره «میثاق» و «میقات» نیز گفته‌اند.

این سوره مشتمل است بر مجموع مطالبی که سوره‏های ابتدا شده به حروف مقطعه' الم' و' ص' مشتمل بر آن است. این سوره

اشاره به عهدی دارد که گویا خداوند از آدمیان گرفته که او را بپرستند و چیزی را شریک او قرار ندهند؛ و آن را مبنای کلام قرار داده، و آن گاه از سیر تاریخی این عهد بر حسب مسیر انسانیت در امم و قرون گذشته بحث می‏کند، که اکثر امم گذشته این عهد را شکسته و آن را از یاد بردند، و در نتیجه وقتی پیامبری در بین آنان مبعوث می‏شده و آیات و معجزاتی می‏آورده که آنان را به یاد عهد خود بیندازد، تکذیب می‏کردند و جز عده کمی به وسیله آن آیات متذکر نمی‏شدند.

عهد الهی که در حقیقت اجمالی است از تفصیل دعوت‏های دینی الهی؛ در طبیعت انسان‏های مختلف از جهت اختلافی که در استعداد قبول و رد آن دارند، و همچنین از جهت اختلاف اماکن و اوضاع و احوال و شرایطی که به نفوس آنان احاطه دارد، مختلف می‏شود.

در بعضی از نفوس پاک که بر اصل فطرت باقی مانده‏اند، هدایت به سوی ایمان به خدا و آیات او را نتیجه می‏دهد، و در بعضی دیگر خلاف آن را، که همان کفر و طغیان و سرپیچی است، نتیجه می‏دهد، و همین موضوع باعث می‏شود که مؤمنان مورد الطاف خاص الهی قرار گرفته، و در دنیا موفقیت و نصرت و فتح، و در آخرت نجات از آتش و بهره‏مندی از بهشت و لذایذ گوناگون آن نصیب‏شان گردد، و در مقابل، کفار مورد غضب و لعنت خدا قرار گرفته به عذاب‏های ناگهانی که همگی را هلاک ساخته و نسل‏شان را قطع می‏کند، دچار می‏شوند.

این است آن سنتی که خداوند آن را در بین بندگان خود اجرا کرده، و از این پس نیز اجرا می‏کند. شرح جزئیات همین سنت برای مردمی که ایمان به خدا ندارند، انذار است؛ چون غرض از شرح آن واداشتن آنان به ایمان به خدا و آیات او است. و همین شرح و بیان، نسبت به مردم با ایمان یعنی آنان که به طور اجمال علم به پروردگار خود و به مقام ربوبی او دارند، تذکر و یادآوری آیات خدا و تعلیم معارف دینی او، و معرفت به خدا و اسمای حسنی و صفات علیای او، و نیز شناسایی سنت جاری پروردگار در دنیا و آخرت است.

بر این اساس می‏توان گفت: این سوره بنا بر این که همه آن در مکه نازل شده باشد و از اختلافی که مفسرین در باره چند آیه آن دارند، صرفنظر شود؛ روی سخن در آن با مشرکین مکه و تعداد اندکی که به رسول اللَّه (ص) ایمان آورده بودند، خواهد بود؛ و از خود آیات آن نیز این معنا ظاهر می‏شود، برای اینکه غالبا در اول یا آخر آیات آن، عموم مردم را انذار نموده، و اقامه حجت و موعظه کرده، و یا با ذکر داستان آدم و ابلیس و داستان‌های نوح، هود، صالح، لوط، شعیب و موسی (ع) وسیله عبرت‏شان را فراهم ساخته است.

و این بیان در عین این که برای اکثریت مردم انذار است، برای مؤمنین یادآوری و تذکر است، چون همین بیانات آنان را به یاد تفاصیل و جزئیاتی از معارف مربوط به مبدء و معاد و آیات الهی می‏اندازد که اجمال ایمان خود آنان مشتمل بر آن است.

این سوره متضمن مقدار قابل ملاحظه‏ای از معارف الهی است، از آن جمله وصف ابلیس و لشکرش، وصف قیامت و میزان، اعراف و عالم ذر و میثاق، و وصف مردم با ایمانی که همیشه به یاد خدایند. و نیز از آن جمله ذکر عرش و تجلی پروردگار و اسمای حسنای او و بیان این حقیقت که برای قرآن تاویلی است. و نیز متضمن کلیاتی است از واجبات و محرمات مانند: «قُلْ أَمَرَ رَبِّی بِالْقِسْطِ»، و آیه: «إِنَّما حَرَّمَ رَبِّیَ الْفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنْها وَ ما بَطَنَ' و آیه' قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ».

و از همین جا می‏توان استفاده کرد که نزول سوره اعراف قبل از نزول سوره انعام بوده، زیرا در سوره انعام آیه: «قُلْ لا أَجِدُ فِی ما أُوحِیَ إِلَیَّ مُحَرَّماً عَلی‏ طاعِمٍ یَطْعَمُهُ...» وجود دارد که از آن بر می‏آید حکم به اباحه ما سوای آنچه که از محرمات استثنا شده قبلا نازل شده بوده، و آیه مزبور به آیات این سوره اشاره می‏کند.

از ظهور این آیه هم که صرفنظر شود، احکام و شرایعی که در این سوره ذکر شده اجمالی‏تر از آن احکامی است که در سوره انعام در آیه' قُلْ تَعالَوْا أَتْلُ ما حَرَّمَ رَبُّکُمْ عَلَیْکُمْ' و آیات بعدش ذکر گردیده. و این خود دلیل روشنی است بر اینکه سوره اعراف قبل از سوره انعام نازل شده است، چون همه می‏دانند که طریقه تشریع احکام در دین اسلام این بوده که نخست احکام به طور سربسته و مجمل ذکر شده و سپس به تدریج توضیح بیشتری پیرامون آن داده می‏شد، در آخر، پرده از روی همه جزئیات آن برداشته می‏شده است.

ویژگی‌های سوره اعراف:

1. این سوره 206 آیه به عدد کوفی و حجازی، 205 آیه به عدد بصری و شامی، 3325 یا 3346 کلمه و 14310 یا 14437 حرف دارد.

2. در ترتیب نزول، سی و نهمین سوره قرآن و در مصحف شریف، هفتمین سوره است.

3. آیات آن به جز آیات 163 تا170، مکّی است.

4. پس از سوره ص و پیش از سوره جن نازل شده است.

5. در ترتیب مصحف شریف، هفتمین سوره به‌شمار می‌آید.

6. بزرگ‌ترین سوره مکی و از سُوَر سبع‌طوال است.

7. یک آیه منسوخ در آن وجود دارد.

محتوا و مباحث اساسی سوره اعراف:

1. شرح داستان عبرت‌انگیز حضرت آدم با ابلیس، داستان موسی و شعیب و داستان نوح و صالح؛ 2. اصول اساسی دعوت پیامبر (ص) از قبیل: توحید، عبادت و…؛ 3. قرآن‌شناسی؛ 4. داستان اعراف؛ 5. آداب حضور در مساجد و مجامع مذهبی.

منابع

1. بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 203
2. جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 439
3. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 57
4. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 42
5. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
6. تاریخ قرآن : صفحه 583
7. علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 315
8. پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 141
9. تفسیر نمونه جلد 6 : صفحه 74
10. شناخت سوره های قرآن : صفحه 170
11. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 8 : صفحه 5

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «سوره اعراف ( علوم قرآنی )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

سوره 007، سوره المص، سوره میثاق ( اعراف )، سوره میقات، سوره هفتم قرآن

اعم

سوره های قرآن، سُوَر الم، سُوَر سجده

اخص

آیه 004 اعراف، آیه 012 اعراف، آیه 016 اعراف، آیه 017 اعراف، آیه 019 اعراف، آیه 020 اعراف، آیه 025 اعراف، آیه 029 اعراف، آیه 030 اعراف، آیه 031 اعراف، آیه 032 اعراف، آیه 033 اعراف، آیه 034 اعراف، آیه 035 اعراف، آیه 040 اعراف، آیه 043 اعراف، آیه 048 اعراف، آیه 052 اعراف، آیه 053 اعراف، آیه 056 اعراف، آیه 057 اعراف، آیه 058 اعراف، آیه 060 اعراف، آیه 061 اعراف، آیه 063 اعراف، آیه 065 اعراف، آیه 069 اعراف، آیه 070 اعراف، آیه 072 اعراف، آیه 073 اعراف، آیه 083 اعراف، آیه 085 اعراف، آیه 086 اعراف، آیه 087 اعراف، آیه 088 اعراف، آیه 089 اعراف، آیه 090 اعراف، آیه 095 اعراف، آیه 096 اعراف، آیه 097 اعراف ( علوم قرآنی )، آیه 101 اعراف، آیه 102 اعراف، آیه 105 اعراف، آیه 109 اعراف، آیه 114 اعراف، آیه 122 اعراف، آیه 125 اعراف، آیه 126 اعراف، آیه 127 اعراف، آیه 131 اعراف، آیه 133 اعراف، آیه 137 اعراف، آیه 138 اعراف، آیه 142 اعراف، آیه 143 اعراف، آیه 145 اعراف، آیه 146 اعراف، آیه 148 اعراف، آیه 149 اعراف، آیه 152 اعراف، آیه 153 اعراف، آیه 154 اعراف، آیه 155 اعراف، آیه 157 اعراف ( علوم قرآنی )، آیه 158 اعراف ( علوم قرآنی )، آیه 159 اعراف، آیه 160 اعراف، آیه 161 اعراف، آیه 163 اعراف، آیه 168 اعراف، آیه 171 اعراف ( علوم قرآنی )، آیه 175 اعراف، آیه 176 اعراف، آیه 178 اعراف، آیه 179 اعراف ( علوم قرآنی )، آیه 182 اعراف، آیه 184 اعراف، آیه 185 اعراف، آیه 187 اعراف، آیه 188 اعراف، آیه 189 اعراف، آیه 190 اعراف، آیه 193 اعراف، آیه 195 اعراف، آیه 198 اعراف، آیه 199 اعراف، آیه 200 اعراف، آیه 201 اعراف، آیه 202 اعراف، آیه 204 اعراف، آیه میثاق ( علوم قرآنی )، آیه واذّن موذن ( علوم قرآنی )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه سوره اعراف ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه سوره اعراف ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 42، 57
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 15
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 255
• الاتقان فی علوم القرآن : صفحه 101
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
• البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 249
• التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 53، 136، 178
• التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 239، 336
• المیزان فی تفسیر القرآن جلد 8 : صفحه 5
• بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 203
• تاریخ جمع قرآن : صفحه 200، 288
• تاریخ قرآن : صفحه 583
• تفسیر نمونه جلد 6 : صفحه 74
• تفضیل امیرالمومنین (ع) جلد 8 : صفحه 5
• جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 439
• جواهر القرآن : صفحه 95، 164
• شناخت سوره های قرآن : صفحه 170
• علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 315
• علوم القرآن : صفحه 385
• پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 141