خبر متواتر منقول
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
خبر متواتر منقول : نقل حدیث متواتر به وسیله خبر واحد
خبر متواتر منقول به خبری گفته می‌شود که تواتر آن برای خود شنونده حاصل نشده، بلکه برای فرد دیگری، نسبت به تواتر خبر علم پیدا شده و او آن خبر متواتر را برای شنونده به صورت خبر واحد نقل کرده است.
توضیح:
گاهی خود انسان تواتر را تحصیل می‌کند، مثل این که خبری را از صد نفر شنیده و به آن یقین پیدا کرده است، و گاهی فرد دیگری، در مسئله‌ای نقل تواتر کرده و می‌گوید: ' هذا الحکم او الخبر متواتر '؛ یعنی او آن حکم را از صد نفر شنیده یا بر اثر بررسی کتاب‌های روایی متوجه شده که خبری متواتر است و سپس آن را نقل کرده است. در اصطلاح، به این قسم دوم خبر متواتر منقول می‌گویند.
دراین که آیا خبر متواتر منقول همان اعتبار خبر متواتر محصَّل را دارد یا این که در حکم خبر واحد است و یا حکم دیگری دارد اختلاف است؛ مرحوم ' آخوند خراسانی ' معتقد است کسی که برایش نقل تواتر شده باید بررسی کند که نقل کننده تواتر از خبر چند نفر برایش علم پیدا شده است، آن گاه خود او نیز باید بررسی کند که آیا از آن تعداد خبر برایش علم به دست می‌آید یا نه. اگر وی با این تعداد خبر به علم می‌رسد، آن نقل تواتر از نظر مسبب (مخبرٌبه) برایش حجت است. اما اگر منقول الیه، ناقل تواتر را فرد خوش باوری بداند و از نقل این تعداد برای وی علم به مخبرٌ به ـ مضمون خبر ـ حاصل نمی‌شود، اثر نقل تواتر این است که او نقل را به لحاظ اخبار همان چند نفر (سبب) می‌تواند منشأ اثر قرار بدهد؛ اما به لحاظ مسبب (درستی مضمون خبر) اثری ندارد. البته منقول الیه می‌تواند اخبار، قراین و شواهد دیگری به نقل آنها بیفزاید تا برای خودش سبب علم گردد، و اگر قراین و اخبار دیگری یافت نشد، نقل تواتر از نظر صدق مسبَّب و مخبر به اثری ندارد.
منابع
- کفایة الاصول : صفحه 335
- ایضاح الکفایة جلد 4 : صفحه (267-268)
- فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 103
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 4 : صفحه 381
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 415
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «خبر متواتر منقول» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه خبر متواتر منقول به زیرصفحه خبر متواتر منقول/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.