حفظ قرآن ( علوم قرآنی )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
حفظ قرآن ( علوم قرآنی ) : ازبرکردن قرآن
ازبرکردن قرآن بر اساس روایات از بزرگ‌ترین نعمت‌های الهی است که با هیچ نعمتی قابل مقایسه نیست. قلبی که ظرف قرآن باشد، هیچ‌گاه عذاب نمی‌شود، و انسانی که در باطن و درون او قرآن نباشد، مانند خانه خراب است. حافظ قرآن، حامل قرآن است و حامل قرآن از اشراف امت محمد (ص) و عرفای اهل بهشت است. حافظی که عامل به قرآن باشد، در قیامت با انبیا و اولیای الهی و سفیران پروردگار خواهد بود.
البته این همه عظمت تنها برای حفظِ حروف و کلمات قرآن نیست؛ بلکه افزون بر آن باید حافظ حدود و عامل به محتوای قرآن نیز باشد. امام صادق (ع) می‌فرماید: «قاریان قرآن سه دسته‌اند: عده‌ای برای کسب ثروت از ملوک و فخرفروشی بر مردم قرآن می‌خوانند؛ این‌ها اهل آتشند. عده‌ای نیز حروف قرآن را حفظ، ولی حدود آن را ضایع کردند؛ این‌ها هم اهل آتشند. عده‌ای هم قرآن می‌خوانند و به همه دستورات آن عمل می‌کنند و حلال آن را حلال، و حرام آن را حرام می‌دانند؛ این‌ها کسانی هستند که خداوند آن‌ها را از گمراهی نجات می‌دهد و اهل بهشتند و درباره هر کس که بخواهند شفاعت می‌کنند».
حافظ قرآن با حفظ آیات، با آیات قرآنی همسو می‌شود و قرآن شریف در عمق جان او نفوذ و نوع نگرش او به هستی را عوض می‌کند. همچنین باعث تسریع در یادگیری مفاهیم قرآن می‌شود. اولیای دین و در رأس آنان پیامبر (ص) و امامان معصوم (ع) نیز عنایت خاصی به حفظ قرآن توسط صحابه و مسلمانان داشتند و در زمان رسول خدا (ص) مرکزی برای تعلیم و حفظ قرآن تشکیل شد.
بعضی از مؤلفان علوم قرآنی مثل سیوطی، حفظ قرآن را واجب کفایی دانسته‌اند.
منابع
- بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الاطهار جلد 89 : صفحه 220
- بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الاطهار جلد 89 : صفحه 179
- بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الاطهار جلد 89 : صفحه 177
- دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی جلد 1 : صفحه (944-948)
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 343
- جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 281
- جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 255
اصطلاح‌نامه
وابسته
- آداب حفظ قرآن، جمع حفظی قرآن، حافظان قرآن، دواعی حفظ سنت نبوی، دواعی حفظ قرآن، فضیلت حفظ قرآن، نسیان قرآن ( علوم قرآنی )
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حفظ قرآن ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه حفظ قرآن ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 343
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 241
- التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 11
- الجامع لاحکام القرآن جلد 1 : صفحه 40، 50، 51
- القرآن فی الاسلام : صفحه 179، 180
- بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الاطهار جلد 89 : صفحه 177، 179، 220
- جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 255، 281
- دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی جلد 1 : صفحه (944-948)
- درآمدی برعلوم قرآن : صفحه 108
- مجله پژوهشهای قرآنی جلد 5 : صفحه 9
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 240، 241، 290، 292، 293، 295، 298، 301، 303، 307، 310، 311، 312، 313، 314، 315، 316، 317، 319، 320، 321، 322، 324، 325، 328، 329