حرص ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
حِرص: میل شدید به چیزی یا برای به دست آوردن چیزی.
از آن به مناسبت در بابهای اجتهاد و تقلید، حج، تجارت و شهادات سخن گفتهاند.
________________________________________
284
حرص ورزیدن نسبت به دنیا صفتی ناپسند است که در احادیث متعدد نکوهش شده و از ریشههای کفر، 1 از نشانههای شقاوت انسان، 2 سبب معصیت حضرت آدم و حوّا3 و دعوت کننده به ارتکاب گناهان4 شمرده شده است.
بنابر قول برخی از شرایط مرجع تقلید، علاوه بر عدالت، حریص نبودن بر دنیا است. بنابر این، تقلید از مجتهد حریص به دنیا جایز نیست. 5
حریص، از جمله افرادی است که مشورت با آنان مکروه است. 6
از آداب تجارت، میانه روی در کسب است؛ به گونهای که نه سر از آزمندی در آورد و نه خود و خانوادهاش در مضیقه قرار گیرند. 7
از اسباب تهمت که موجب عدم پذیرش گواهی شاهد میشود، حریص بودن وی بر ادای شهادت است؛ بدین معنا که پیش از درخواست قاضی مبادرت به ادای شهادت کند. در اینکه حرص بر ادای شهادت مطلقا موجب ردّ شهادت میشود یا تنها در حقوق متعلّق به مردم، نه حقّ اللَّه، اختلاف است. 8 برخی بر ردّ شهادت در حقّ النّاس اشکال کردهاند. 9
1. الکافی) کلینی (5 19 /8. 4 317. 3 290. 2 289 /2. العروة الوثقی 27 /1؛ تحریر الوسیلة 6 5 /1. وسائل الشیعة 7 46 /12. تحریر الوسیلة 8 501 /1. الدروس الشرعیة 129 /2؛ مسالک الافهام 214 /14؛ مفاتیح الشرائع 9 281 - 280 /3. مجمع.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 283
اصطلاحنامه
اعم
اخص
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 283