حجیت خبر متواتر
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
حجیت خبر متواتر : صحّت استناد به حدیث نقل شده به تواتر
حجیت خبر متواتر، به معنای درستی استناد و تمسک به خبر متواتر برای اثبات موضوع و یا حکم شرعی است که موجب معذّریت یا منجّزیت می‌گردد.
جمهور علما به حجیت خبر متواتر معتقد هستند، زیرا خبر متواتر یقین آور و موجب قطع است و چون قطع به خودی خود حجت است، برای اثبات حجیت، به دلیل و برهان شرعی نیاز ندارد. فلاسفه نیز در این باره می‌گویند: ' الذاتی لا یعلّل '.
در کتاب ' دروس فی علم الاصول ' آمده است:
' و حجیة التواتر قائمة علی اساس افادته للعلم و لا تحتاج حجیته الی جعل و تعبد شرعی ' [۱] .
نکته اول:
بعضی از اصولی‌ها، حجیت خبر متواتر را منکر شده و گفته‌اند خبر چه واحد باشد و چه متواتر، احتمال صدق و کذب در آن وجود دارد، به همین دلیل هرگز نمی‌تواند در شنونده قطع ایجاد کند؛ ولی این سخن آنان مخالف وجدان و حس است، زیرا بدیهی است همین که خبر به حد تواتر برسد، افاده یقین می‌کند.
نکته دوم:
جمهور معتقدند خبر متواتر، افاده علم ضروری می‌کند، اما مرحوم ' سید مرتضی ' و ' آمدی ' در این مورد توقف نموده و ' ابن حسین ' گفته، افاده علم نظری می‌کند. [۲]
' شهید صدر ' به خلاف مشهور اصولیون، یقین حاصل از خبر متواتر را یقین استقرایی می‌داند نه استنباطی.
پانوشت
منابع
- اصول فقه : صفحه 204
- اصول الفقه : صفحه 99
- اصول الفقه جلد 3 : صفحه 126
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حجیت خبر متواتر به زیرصفحه حجیت خبر متواتر/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصطلاحات الاصول : صفحه 61
- اصول الفقه جلد 3 : صفحه 126
- اصول الفقه : صفحه 99
- اصول فقه : صفحه 204
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 4 : صفحه (35-101)، 83، 84، 228، 230، 231، 232، 233، 234، 238
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 107
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 135، 137
- دروس فی علم الاصول : صفحه 107
- عدة الاصول (ط.ق) جلد 1 : صفحه 241، 244
- مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه (199-200)