جدال حرام
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
5. جدال حرام، که با غرض به زانو درآوردن طرف و رسوا کردن او و اظهار چیرگی و مانند آن انجام میگیرد، یا آنکه مستلزم ترک واجبی میگردد؛ بلکه هر بگو مگویی که فاقد غرض صحیح و اظهار حق میباشد. 3
جدال از محرمات اعتکاف) ر اعتکاف (شمرده شده است. 4 برخی گفتهاند: با اینکه جدال مطلقا حرام است، لیکن شمردن آن از محرمات اعتکاف، از جهت تشدید حرمت آن در حال اعتکاف است؛ 5 چنان که حرمت و کراهت جدال در حال روزه شدت مییابد. 6
واژه جدال به مفهوم دوم در قرآن کریم به کار رفته است7 و از آن در باب حج سخن گفتهاند.
جدال از محرمات احرام است) ر احرام (. در تحقق جدال، قسم خوردن به نام جلاله »اللَّه« به شکل یاد شده در شناسه کفایت میکند؛ لیکن در چند امر اختلاف است که عبارتند از:
1. کلمه »لا« و »بلی« در تحقق جدال معتبر است یا نه؟
2. قسم خوردن، باید تنها با لفظ »اللَّه« باشد یا با مرادف آن در هر زبانی مانند لفظ »خدا« کفایت میکند؟
3. قسم باید تنها با نام جلاله باشد یا سایر اسماء الهی، مانند رحمان، رحیم و خالق آسمانها و زمین نیز کافی است؟
4. قسم باید با گفتن »لا واللَّه« و »بلی واللَّه« هر دو باشد یا گفتن یکی از آن دو نیز کفایت میکند؟
5. قسم باید در حال خصومت و دعوا باشد یا بدون خصومت نیز حرام است؟
جدال در حال ضرورت جهت اثبات حقّی یا ابطال باطلی جایز است، لیکن سقوط یا عدم سقوط کفّاره در این صورت اختلافی است. 8
کفّاره یک بار جدال به دروغ در حال احرام بنابر مشهور، یک گوسفند؛ دو بار، یک گاو؛ و سه بار، یک شتر؛ و سه بار جدال راست، یک گوسفند است و کمتر از آن کفّاره ندارد؛ لیکن بنابر قول برخی استغفار و توبه از آن واجب است.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 55