عملکردها

تعدی از مرجحات منصوص

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تعدی از مرجحات منصوص : عمل به مرجّحات غیر منصوص، در تعارض ادلّه

تعدی از مرجحات منصوص، به معنای جواز به کارگیری مرجحات غیر منصوص در مرجح دانستن یکی از ادله متعارض بر دیگری است.

توضیح:

در این که آیا در تعارض ادله، فقط استفاده از مرجحات منصوص برای ترجیح یکی از ادله بر دیگری مجاز است یا این که می‌توان به مرجحات غیر منصوص نیز مراجعه نمود، میان اصولیون اختلاف است و به طور کلی در این باره سه دیدگاه وجود دارد:

1. مشهور علما همچون مرحوم ' شیخ انصاری ' [۱] و ' مظفر ' [۲] می‌گویند: نباید به مرجحات منصوص اکتفا کرد، بلکه باید به مرجحات غیر منصوص نیز که موجب اقربیت الی الواقع می‌شود تمسک کرد؛

2. گروهی از اصولیون همانند مرحوم ' آخوند خراسانی ' [۳] و برخی از محدثان هم چون مرحوم ' کلینی ' [۴] معتقدند باید به مرجحات منصوص اکتفا نمود و تعدی از آن به مرجحات غیر منصوص جایز نیست؛

3 ـ گروهی از فقها بین ترجیح به صفات راوی و ترجیح به سایر مرجحات تفصیل داده‌اند؛ به این بیان که نسبت به صفات راوی، حق تعدی وجود دارد، ولی این امر در مرجحات دیگر جایز نیست.

پانوشت

  1. فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 779
  2. اصول الفقه جلد 2 : صفحه 234
  3. کفایة الاصول : صفحه (508-511)
  4. الکافی جلد 1 : صفحه 8

منابع

  1. الرسائل جلد 2 : صفحه 85
  2. المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 205
  3. المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 516
  4. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

وابسته

مرجحات غیر منصوص، مرجحات منصوص

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تعدی از مرجحات منصوص به زیرصفحه تعدی از مرجحات منصوص/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصول الفقه جلد 2 : صفحه 233، 234
  • الرسائل جلد 2 : صفحه 85
  • الفوائد الحائریة : صفحه 293
  • الکافی جلد 1 : صفحه 8
  • المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 516
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 25، 205، 206، 207، 211
  • انوار الاصول جلد 3 : صفحه 563، 568، 569
  • تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 483، 484
  • حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 572، 573
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 442، 447، 448
  • فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 779، 780
  • فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 774
  • کفایة الاصول : صفحه (508-511)، 509، 510
  • مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 421
  • منتقی الاصول جلد 7 : صفحه 418، 419، 430
  • نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 193، 194
  • نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 193، 194