تعداد امثال قرآن
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
تعداد امثال قرآن : شمار مَثَل‌های قرآن
درباره تعداد اَمثال قرآن اختلاف است. جعفر بن شمس‌الخلافه در کتاب خود فصلی را به مَثَل‌های قرآن اختصاص داده، 69 آیه قرآن را ضبط کرده است که در زمان او مجرای مَثَل یافته بودند. وی امثال سایر قرآن را 238 مَثَل شمرده است.
ابن‌قیم جوزی تعداد امثال قرآن را 43 مَثَل شمرده که در حقیقت امثال ظاهر قرآن است. برخی تعداد امثال ظاهری قرآن را 30 و برخی دیگر 44 مثل دانسته‌اند. علی اصغر حکمت، 53 مَثَل را از قرآن استخراج کرده است.
برخی از محققان معتقدند بحث از تعداد امثال قرآن، اولاً اهمیت و فایده‌ای ندارد؛ ثانیاً شمارش آن‌ها ممکن نیست؛ زیرا ملاک مشخصی بیان نشده است؛ چنان‌که بعضی مَثَل در: «مَّثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ» (رعد// 35) را به معنای صفت گرفته، می‌گویند: این‌ها مَثَل‌های قرآن به‌شمار نمی‌آیند.
و همچنین بعضی از امثال قرآن با روش‌ها و صیغه‌هایی آمده که مشخص نیست یک مَثل است یا دو مَثل؛ مانند: «مَثَلُ الْفَرِیقَیْنِ کَالأَعْمَی وَالأَصَمِّ وَالْبَصِیرِ وَالسَّمِیعِ هَلْ یَسْتَوِیَانِ مَثَلاً أَفَلاَ تَذَکَّرُونَ» (هود// 24) .
این اختلاف در مَثَل‌های ظاهری قرآن است؛ چه رسد به امثال پنهان که لفظ مَثَل در آن‌ها نیامده و ملاکی برای تشخیص آن‌ها وجود ندارد.
منابع
- الامثال فی القرآن : صفحه 219
- الامثال فی القرآن : صفحه 202
- الامثال فی القرآن : صفحه 194
- الامثال فی القرآن : صفحه 57
- معجم القراءات القرآنیة : صفحه 66
- تاثیر قرآن و حدیث در ادبیات فارسی : صفحه 71
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «تعداد امثال قرآن» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: