عملکردها

تشبیه مرکب

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تشبیه مرکب : تشبیه دارای وجه‌شبه منتزع از امور متعدّد

تشبیه به اعتبار نحوه انتزاع وجه‌شبه دو نوع است: 1. تشبیه مفرد؛ 2. تشبیه مرکب.

تشبیه مرکب آن است که وجه‌شبه از مجموعه اموری انتزاع شده باشد که با هم فراهم شده‌اند؛ مانند: «إِنَّمَا مَثَلُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا کَمَاء أَنزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاء فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الأَرْضِ مِمَّا یَأْکُلُ النَّاسُ وَالأَنْعَامُ حَتَّیَ إِذَا أَخَذَتِ الأَرْضُ زُخْرُفَهَا...» (یونس// 24) .

در این آیه، تشبیه از هشت جمله ساخته شده؛ و زندگانی دنیا، سرعت نابودی آن و غرور مردم، به این موارد تشبیه شده است:

1. آبی که از آسمان ببارد؛ 2. با گیاهان بیامیزد؛ 3. زمین زیور پوشد؛ 4. زمین زینت یابد؛ 5. اهل زمین گمان برند بر آن توانایند؛ 6. ناگاه فرمان خداوند در شب یا روز فرارسد؛ 7. و چنان درو کرده و تباه شود؛ 8. که گویا دیروز هرگز نبوده است.

نیز ر.ک:تشبیه مفرد.

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 422
  2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 144
  3. مباحث فی علوم القرآن : صفحه 322
  4. موسوعة الامثال القرآنیة جلد 2 : صفحه 445

اصطلاح‌نامه

اعم

تشبیهات قرآن

وابسته

تشبیه مفرد

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تشبیه مرکب به زیرصفحه تشبیه مرکب/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اسباب النزول جلد 3 : صفحه 479
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 144
  • الاعلام, قاموس التراجم لأشهر الرجال و النساءمن العرب و المستعربین و المستشرقین : صفحه 275
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 422
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 479
  • مباحث فی علوم القرآن : صفحه 322
  • موسوعة الامثال القرآنیة جلد 2 : صفحه 445