عملکردها

ترتیب مصاحف صحابه

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

ترتیب مصاحف صحابه : ترتیب چینش سوره‌ها در مصحف‌های صحابه پیامبر (ص)

قاعده کلی در باره ترتیب مصاحف صحابه، مقدم داشتن سوره‌های بلند (طوال) بر سوره‌های کوتاه (قصار) به شرح ذیل بود:

1. شروع با سوره‌های هفتگانه‌ای که «سبع‌طوال» نامیده می‌شوند؛ مانند سوره‌های بقره، آل‌عمران، نساء، مائده، انعام، اعراف و یونس.

2. سور مئین که منظور از آن سوره‌هایی با بیش از صد آیه است (حدود دوازده سوره) .

3. سور مثانی یا سوره‌هایی که کمتر از صد آیه دارند (نزدیک به بیست سوره) .

4. حوامیم یا سوره‌هایی که با «حم» شروع می‌شوند (هفت سوره) .

5. ممتحنات (بیست سوره) .

6. مفصلات که آغازش سوره «الرحمن» است و تا پایان قرآن ادامه دارد.

ترتیب مذکور نمای کلی ترتیب مصاحف صحابه است؛ هر چند این قرآن‌ها در تقدیم و تأخیر بعضی از سوره‌ها و نیز تعداد آن‌ها، اندک اختلاف و تفاوتی‌ دارند. این نکته نیز گفتنی است که ترتیب مصحف عثمانی (مصحف رایج) نیز طبق ترتیب یاد شده است، مگر در موارد اندکی که تفصیل آن در کتاب‌های علوم قرآنی آمده است.

نیز ر.ک:مصاحف صحابه.

منابع

  1. التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 312
  2. تاریخ قرآن : صفحه (335-481)
  3. رسم المصحف دراسة لغویه تاریخیه : صفحه 121

اصطلاح‌نامه

اعم

ترتیب مصاحف شخصی

اخص

ترتیب مصحف اُبَیّ بنکعب، ترتیب مصحف عبداللهبنعباس، ترتیب مصحف عبداللهبنمسعود

وابسته

مصاحف صحابه

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه ترتیب مصاحف صحابه به زیرصفحه ترتیب مصاحف صحابه/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 282، 308، 312، 354
  • تاریخ قرآن : صفحه (335-481)، (481-335)
  • رسم المصحف دراسة لغویه تاریخیه : صفحه 121