بیع کالا به کالا
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
پایاپای ) معامله عین با عین(: مبادله کالا در برابر کالا/ محاسبه دو طلب بهگونه تهاتر1) ر تهاتر (.
معنای نخست: پایاپای مبادله کردن، در نظامهای مبادلاتی جوامع ابتدایی رایج بوده است. هنگام ظهور اسلام به سبب عدم نیاز، استفاده از پول در بین اعراب رایج نبود؛ از اینرو مبادلات به صورت پایاپای انجام میگرفت. 2 از این عنوان در باب تجارت یاد شده است.
________________________________________
242
ماهیّت: آیا ماهیّت مبادله پایاپای - که معاوضه نیز نامیده میشود - بیع است یا چیزی دیگر؟ مشهور آن را بیع دانستهاند؛ لیکن برخی - از این جهت که دو کالای مبادله شده یکی مبیع و دیگری ثمن قرار داده نمیشود - چنین مبادلهای را از حقیقت بیع خارج دانستهاند. 3 بنابر بیع بودن، مشمول احکام آن خواهد بود) ر بیع (.
در مبادلات پایاپای، جواز دریافت اضافی در کالاهای وزنی یا پیمانهای مشروط به غیر متجانس بودن آنها است. در فرض همجنس بودن کالاها، دریافت زیادی، ربا) ر ربا (محسوب میشود و حرام است. 4
1. مبسوط در ترمینولوژی حقوق 2 1055 /2. دانشنامه جهان اسلام 3 73 /2. کتاب البیع) سیدمصطفی خمینی (12-11 /1 و 4 124. رسائل الشریف المرتضی 272 /2؛ کتاب السرائر 257 /2؛ المبسوط 90 - 89 /2.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 241
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «بیع کالا به کالا» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: