عملکردها

اقل و اکثر ارتباطی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

اقل و اکثر ارتباطی : دو فعلِ غیر قابل جایگزین در مقام امتثال فی الجمله

اقل و اکثر ارتباطی، مقابل اقل و اکثر استقلالی می‌باشد و آن، دو فعلی است که در مقام تعلق تکلیف لحاظ گردیده و هر دو مرکب بوده و در مجموعه‌ای از اجزا و شرایط با هم اشتراک دارند، ولی یکی از آنها نسبت به دیگری اجزا و شرایط بیشتری دارد و ارتباط بین این دو به گونه‌ای است که اگر امری به اکثر تعلق گرفته باشد، ولی مکلف اقل را به جا آورد، تکلیف خود را امتثال ننموده است و مانند آن است که ' مکلفٌ به ' اصلاً به جا آورده نشده باشد؛ یعنی به واسطه به جا آوردن اجزای مشترک بین اقل و اکثر، به او ثوابی داده نمی‌شود.

برای مثال، اگر فرض شود نماز نه جزء یقینی و مسلّم دارد، ولی تردید شود که آیا سوره از اجزای نماز هست یا نه، در این صورت، اگر سوره از اجزای نماز باشد و شخص به عمد نسبت به آن اخلال کند، ' مأمورٌ به ' اصلاً تحقق پیدا نکرده است، زیرا اجزای نماز به یک دیگر مرتبط است و چنین نیست که مکلف هر جزئی را به جا آورد به همان مقدار، ' مکلفٌ به ' تحقق پیدا کند (بر خلاف اقل و اکثر استقلالی) .

شبهه در اقل و اکثر ارتباطی، یا شبهه وجوبی است و یا شبهه تحریمی.

نیز ر.ک:دوران بین اقل و اکثر ارتباطی.

منابع

  1. اصطلاحات الاصول : صفحه 66
  2. ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه 15
  3. سیری کامل در اصول فقه جلد 12 : صفحه 327
  4. انوارالهدایة فی التعلیقة علی الکفایة جلد 2 : صفحه 150
  5. تحریرالفصول جلد 5 : صفحه 621
  6. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

اقل و اکثر

وابسته

اقل و اکثر استقلالی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اقل و اکثر ارتباطی به زیرصفحه اقل و اکثر ارتباطی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصطلاحات الاصول : صفحه 66، 67، 68
  • اصول الاستنباط : صفحه 255، 256، 257
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3 : صفحه 426، 427
  • الفوائد الحائریة : صفحه 62
  • المحصول فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 536، 537، 542، 560، 564، 566
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 350، 359، 363، 366
  • انوار الاصول جلد 3 : صفحه 172، 173، 174، 176، 179، 181، 182، 183، 184، 185، 186، 187، 188
  • انوارالهدایة فی التعلیقة علی الکفایة جلد 2 : صفحه 150
  • ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه 15
  • تحریرالفصول جلد 5 : صفحه 621
  • تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 142
  • تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 223، 224، 226
  • تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 321، 354
  • حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 312، 313
  • دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 408
  • دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 423
  • سیری کامل در اصول فقه جلد 12 : صفحه 327
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 315، 316، 321
  • فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 70
  • فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 181، 200
  • محاضرات فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 195، 196
  • منتقی الاصول جلد 5 : صفحه 200، 212، 215، 225
  • نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 200، 201
  • نهایة الافکار جلد 3 : صفحه 270، 373