اضراب
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
اِضراب: صرف نظر کردن و رویگردان شدن از سخن نخست خویش به ' بل ' و مانند آن.
از آن در باب هایی همچون طلاق و اقرار سخن رفته است.
اقرار: اضراب از اقرار اول به اقرار دوم، موجب نادیده گرفتن اقرار نخست نمی‌شود.
بنا بر این اگر، کسی بگوید این فرش از آنِ حسن است، بلکه از آنِ حسین است، فرش به حسن داده می‌شود و قیمت آن به حسین پرداخت می‌گردد، مگر به قرینه معلوم شود که اقرار اول، به اشتباه صورت گرفته است. در این صورت، اقرار دوم پذیرفته می‌شود.
اگر در جمله، قبل و بعد واژه ' بل ' مطلق باشد، لیکن یکی از آن دو بیشتر از دیگری باشد - مانند آن که بگوید به حسن هزار تومان، بلکه دو هزار تومان بدهکارم - حکم به بیشتر می‌شود. فروع دیگری نیز در مسأله هست که در کتاب‌های فقهی آمده است. 1
طلاق: اگر طلاق دهنده بگوید زینب طالق است، بلکه رقیّه، در این که طلاق نسبت به هر دو همسرش تحقّق پیدا می‌کند یا تنها نسبت به اوّلی، اختلاف است. 2
1 - جواهر الکلام 35 21 - 24.
2 - 32 101 و مسالک الافهام 9.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 540