عملکردها

اجتماع وجوب و استحباب

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

اجتماع استحباب و وجوب: وجوب و استحباب در موارد ذیل با هم جمع می‌شوند:

1. وجوب و استحباب نفسی و غیری: گاهی استحباب نفسی با وجوب غیری یا بالعکس اجتماع می‌کنند مانند غسل جنابت که - به نظر مشهور - مستحبّ نفسی است، ولی برای نماز، واجب می‌شود. برای عکس مسأله نیز می‌توان از مثال یاد شده استفاده کرد؛ بدین معنا که بنا بر قول به وجوب نفسی غسل جنابت، غسل واجب نفسی است، لیکن برای نماز مستحبی، مستحب غیری می‌شود.

2. وجوب تخییری و استحباب: مانند آزاد کردن بنده در کفّاره افطار عمدی روزه ماه رمضان که به عنوان یکی از افراد واجب تخییری، واجب است، امّا از جهت رجحان داشتن بر دو عِدل دیگر واجب تخییری یعنی دو ماه روزه گرفتن و اطعام شصت مسکین، مستحب است. 3

احکام: از کلمات برخی فقها بر می‌آید که ترک مستحب، مکروه است، 4 لیکن بسیاری آن را مکروه نمی‌دانند.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 397

اصطلاح‌نامه

اعم

اجتماع ( فقه )

وابسته

استحباب ( فقه )، وجوب ( فقه )

منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 397