عملکردها

اراده حصر

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۲۲:۳۴ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها) (۱ نسخه واردشده)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

اراده حصر : فهماندن حصر و اختصاص از طریق تقدیم لفظی بر لفظ دیگر

یکی از اسباب تقدیم و تأخیر، «اراده حصر» است؛ یعنی گوینده برای افاده حصر و اختصاص، گاهی لفظی را بر لفظ دیگر مقدم می‌کند؛ مانند مقدم کردن معمول بر عامل؛ خواه معمول مفعول باشد یا ظرف یا مجرور؛ مانند:

1. «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ» (فاتحه// 5) ؛ یعنی «نخصّک بالعبادة و الاستعانة».

2. «لإِلَی الله تُحْشَرُونَ» (آل‌عمران// 158) ؛ یعنی «إلی الله لا إلی غیره».

3. «لِّتَکُونُواْ شُهَدَاء عَلَی النَّاسِ وَیَکُونَ الرَّسُولُ عَلَیْکُمْ شَهِیدًا» (بقره// 143) . تقدیم «علیکم» برای افاده اختصاص شهادت پیامبر (ص) بر آنان است.

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 236
  2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه (174-178)
  3. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 47

اصطلاح‌نامه

اعم

اسباب تقدیم و تاخیر

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 47، (174-178)
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 236
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 277