اختلاف قرائات در اِبدال
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اختلاف قرائات در اِبدال : اختلاف در قرائات ناشی از تبدیل یک کلمه به کلمه دیگر
محققان علوم قرآنی سعی کرده‌اند موارد اختلاف قرائاتِ صاحبان قرائت را به گونه‌ای دسته بندی و منضبط کنند، و با توجه به سلایق و پیش فرض‌های خود، به راه‌های مختلفی رفته‌اند. ابو الفضل رازی موارد اختلاف را در قالب 7 وجه صورت بندی کرده است:
1. اختلاف اسماء از جهت مفرد و تثنیه و جمع و تذکیر و تأنیث و مبالغه و مانند آن.
2. اختلاف اَشکال صرفی افعال و آنچه مرتبط به ضواهر صرفی است، مانند شکل ماضی و مضارع و امر، و اِسناد به مذکّر و مؤنّث و متکلّم و مخاطب و اسم فاعل و اسم مفعول.
3. اختلاف به لحاظ وجوه اِعراب.
4. اختلاف به لحاظ زیادت و نقصان.
5. اختلاف به لحاظ تقدیم و تأخیر.
6. اختلاف در لغات به لحاظ فتح و اِمالة و ترقیق و تفخیم و تحقیق و تسهیل و ادغام و اظهار و مانند آنها.
7. اختلاف به لحاظ قلب و اِبدال در یک کلمه یا حرف به کلمه یا حرف دیگر.
مثال برای مورد اخیر، آیه: «فَاسْعَوا إلی ذِکْرِ اللّهِ» (جمعه//9) است که قرطبی در تفسیر خود نقل می‌کند که ابن خطاب و ابن شهاب «فامضوا إلی ذکر اللّه» قرائت کرده‌اند.
نیز ر.ک:اختلاف قرائات در حروف.
منابع
- التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 102
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اختلاف قرائات در اِبدال به زیرصفحه اختلاف قرائات در اِبدال/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.