عملکردها

حیاء

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۴:۳۰ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

حیا

حیا: شرم.

حیا عبارت است از حالت و خویی نفسانی در انسان که مانع ارتکاب اعمال زشت می‏شود. مقابل آن، بی‏شرمی قرار دارد.

حیا از اخلاق پسندیده، بلکه در روایات، رأس مکارم اخلاق که خداوند پیامبران خود را بدان آراسته، بر شمرده شده است، 1 و در روایتی از معصوم علیه السّلام آمده است: 'حیا و ایمان با هم‌اند، چنانچه یکی رخت بربندد، دیگری نیز به تبع آن می‏رود' و در روایتی دیگر از امام صادق علیه السّلام آمده است: 'کسی که حیا ندارد ایمان ندارد'. 2 از حیا در بابهای طهارت، زکات، حج و جهاد سخن گفته‏اند.

تحصیل فضائل اخلاقی از جمله حیا، مستحب است. 3

ارتکاب اعمالی که موجب از بین رفتن حیا در میان برادران دینی نسبت به یکدیگر می‏شود، مکروه است. 4

حیا نمی‏تواند عذر شرعی برای ترک واجب یا فعل حرام باشد؛ 5 چنان که

نمی‏تواند برای باقی ماندن بر جهل به وظایف شرعی و ترک پرسش عذر به شمار آید. 6

به نیازمندی که به جهت حیا از گرفتن زکات خودداری می‏کند، جایز، بلکه مستحب است به ظاهر تحت عنوان هدیه و در واقع به قصد زکات، زکات بدهند. 7

1. الکافی) کلینی (3 106. 2 56 - 55 /2. وسائل الشیعة 166 /12 و 5 146 - 145 /12. 4 198 /15. التنقیح) الإجتهاد و التقلید (/ 257؛ توضیح المسائل مراجع 6 230 /1. وسائل الشیعة 7 169 /12. جواهر الکلام 325 - 324 /15.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 387

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «حیاء» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

استحیاء

اعم

فضایل ( فقه )

اخص

حیاء در مهمانی

وابسته

اعفاف، عفت ( فقه )، قذف غیر عفیف ( فقه )، نکاح با زن عفیف

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حیاء به زیرصفحه حیاء/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 18 : صفحه 259
  • الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 3 : صفحه 237
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 387