ارکان کعبه

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ ارکان کعبه

◄ رکن شرقی

◄ رکن شمالی

◄ رکن غربی

◄ رکن یمانی

توضیح مفهومی

ارکان کعبه: زوایای چهارگانه کعبه.

هیأت کعبه مربع شکل است و هر زاویه آن محاذی یکی از جهات چهارگانه (شرق، غرب، شمال، و جنوب) است. به هر زاویه، رکن گفته می‌شود.

ارکان کعبه عبارتند از: ' رکن شرقی ' که به آن ' رکن حَجَر '، ' رکن أسوَد ' و ' رکن حجر الاسود ' گفته می‌شود. در کلمات برخی، ' رکن عراقی ' نیز نامیده شده است. ' رکن شمالی ' که به ' رکن عراقی ' معروف است، در کلمات برخی، ' رکن شامی ' نامیده شده است. ' رکن غربی '

________________________________________

360

که برخی از آن به ' رکن شامی ' تعبیر کرده‌اند و ' رکن جنوبی ' که به ' رکن یمانی ' شناخته می‌شود. از این عنوان در باب حج و به مناسبت در باب صلات سخن رفته است.

التزام (در آغوش گرفتن) ارکان 1 و استلام (لمس کردن با دست، سینه یا بوسیدن) آن‌ها هنگام طواف در هر شوط و نیز در طواف وداع 2 برای مردان 3، مستحب است (--' استلام) .

در میان ارکان، رکن حجر الاسود و رکن یمانی احکام خاصی دارند که به آن‌ها اشاره می‌شود.

رکن حجر: آغاز هر طواف از مقابل رکن حجر و پایانش نیز در مقابل همین رکن است. 4 اگر طواف کننده از روی فراموشی بیش از هفت دور طواف کند و پیش از رسیدن به رکن حجر متوجه زیادی شود، باید طواف را همان جا قطع کند و به قول مشهور، طوافش صحیح است. 5

مستحب است سعی کننده پیش از انجام سعی بر فراز کوه صفا بر آید و در حالی که رو به سمت رکن حجر دارد، حمد و ثنای الهی به جا آورد و هفت بار تکبیر (--' تکبیر) و تهلیل (--' تهلیل) گوید و دعاهای مأثور را بخواند 6 (--' سعی) . رکن حجر، قبله اهل عراق و مناطقی است که با عراق هم جهت هستند. 7

رکن یمانی: رکن یمانی پس از رکن حجر الاسود برترین رکن کعبه می‌باشد و در روایات آمده است: رکن یمانی به منزله دست راست خدا در زمین و دری از درهای بهشت است که همواره گشوده است. 8 از احکام مربوط به این رکن، استحباب دعا در کنار آن است؛ زیرا بر حسب روایات، دعا در کنار رکن یمانی به عرش الهی صعود می‌کند و فرشته‌ای، مأمور آمین گفتن برای دعا کنندگان در کنار آن است. 9 رکن یمانی، قبله اهل یمن و مناطقی است که هم جهت با یمن هستند. 10

1 - مستند الشیعة 12 84.

2 - معتمد العروة 5 488 و جواهر الکلام 20 65.

3 - الحدائق الناضرة 16 119.

4 - جواهر الکلام 19 287 - 291.

5 - 384.

6 - 415 - 417.

7 - 7 357.

8 - 19 357 - 361.

9 - 359 - 360.

10 - 7 357.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 359

اصطلاح‌نامه

اعم

ارکان، کعبه

اخص

رکن شرقی، رکن شمالی، رکن غربی، رکن یمانی

وابسته

استلام ارکان کعبه، التزام ارکان کعبه

منابع

• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 359