مرگ مالک مضاربه

توضیح مفهومی

ازاسباب بطلان عقد مضاربه‌ای است که ازجهات ذیل مورد توجه فقها قرار گرفته است:

1- صحت و بطلان عقد مضاربه با موت مالک

2- مال مضاربه بعد از موت مالک

در این فرع دو صورت مطرح است:

1-2- مال مضاربه نقدینه است.

2-2- مال مضاربه از عروض است.

3- بیع مضاربه با موت مالک.

دیدگاه‌ها: 1- درباره فرع اول فقها بر این باورند که با موت مالک، عقد مضاربه باطل می‌گردد (1) .

دلیل:

1- با مرگ مالک، مال از ملک خارج و درملک ورثه قرار می‌گیرد و این خود نیاز به اذن جدید دارد و تصرف بدون اذن در مال غیر جایز نیست (2) .

2_ مضاربه عقد جایز است و در عقد جایز با مرد یکی از متقاعدان، عقد باطل می‌گردد (3) .

2- در صورتی که مال مضاربه نقدینه باشد فقها بر این عقیده‌اند ادر مال سودی نداشته باشد وارث آن را می‌گیرد و اگر سودی داشته باشد، عامل براساس شرط آن را تقسیم می‌کند (4) .

3- در صورتی که مال مضاربه از عروض باشد در میان فقها دو نظریه مطرح است:

قول اول:

برخی از فقها از جمله شهید ثانی در مسالک بر این عقیده‌اند که اگر عامل، امید سود از مال مضاربه را داشته باشد آن را می‌فروشد و در غیراین صورت نمی‌تواند و وارث می‌تواند عامل را الزام به نقد کردن کالا بنماید (1) .

قول دوم:

صاحب جواهر بر این باور است حتی درصورت تحصیل سود، عامل، چنین حقی را ندارد و نمی‌تواند آن را بفروشد مگر این که با اذن وارث باشد (2) .

4- درباره بیع مضاربه با موت مالک

ر. ک: بیع مضاربه با موت مالک.

منابع

1. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 355
2. مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 4 : صفحه 343
3. الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة جلد 21 : صفحه 256
4. مبانی العروة الوثقی (کتاب المضاربه و المساقات) جلد 3 : صفحه 91
5. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 21
6. مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 4 : صفحه 353
7. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 355
8. ترمینولوژی حقوق جلد 26 : صفحه 356

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «مرگ مالک مضاربه» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

مرگ رب المال قراض، مرگ رب المال مضاربه، مرگ صاحب مال مضاربه

اعم

مبطلات مضاربه، مرگ مالک

وابسته

تجدید عقد مضاربه، تقریر مضاربه، مالک مضاربه، مضاربه بیمار

منابع

• الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة جلد 21 : صفحه 217، 256
• ترمینولوژی حقوق جلد 26 : صفحه 356
• جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 21، 355
• سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 17 : صفحه (62-84)، 90، 102
• سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 37 : صفحه 70، 101
• مبانی العروة الوثقی (کتاب المضاربه و المساقات) جلد 3 : صفحه 77، 91، 142، 204
• مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 4 : صفحه 343، 353
• مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 16 : صفحه 777
• نظام المضاربة فی الشریعة الاسلام الغراء : صفحه 47