عملکردها

تفسیر اِعراب

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۳ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۵:۳۰ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

تفسیر اِعراب : تفسیر قرآن با توجه به إعراب کلمات و ترکیب ادبی

زرکشی در کتاب ~البرهان~ و سیوطی در ~الإتقان~ ذیل بحث اِعراب کلمات قرآن، به دو اصطلاح اشاره می‌کنند که گاهی در کلمات نحویان دیده می‌شود: 'تفسیر معنا' و 'تفسیر اعراب'؛ یعنی گاهی تفسیر و معنایی از یک جمله ارائه می‌شود که بر اساس معنا (با توجه به مجموعه قرائن و سیاق جملات) و فارغ از ملاحظات قوانین ادبی و نحوی است، که در این صورت، مخالفت احتمالی این روش تفسیری و معنایی با صناعت ادبی و نحوی ضرری ندارد. اما گاهی در صدد تفسیر عبارت با ملاحظه اِعراب کلمات و ترکیبات موجود در عبارت هستیم. در این صورت، باید بر اساس قوانین ادبی و نحوی عمل کرده، به آ‌ن‌ها ملتزم باشیم؛ مثلاً سیبویه در باره معنای آیه «وَمَثَلُ الَّذِینَ کَفَرُواْ کَمَثَلِ الَّذِی یَنْعِقُ بِمَا لاَ یَسْمَعُ…» (بقره// 171) می‌گوید: 'مَثَلُکم و مَثَلُ الذین کفروا… '، و شارحان کلام سیبویه اختلاف کرده‌اند؛ برخی کلام وی را از قبیل تفسیر معنا دانسته‌اند؛ لذا نیازی به دخل و تصرف در عبارت و تقدیر چیزی نمی‌بینند، اما برخی دیگر که سخن سیبویه را از قبیل 'تفسیر اعراب' دانسته‌اند، کوشیده‌اند کلام وی را با تقدیر چند کلمه، با قواعد نحوی سازگار کنند.

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 304
  2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 320

اصطلاح‌نامه

اعم

تفسیر قرآن ( علوم قرآنی )

وابسته

اعراب قرآن، تفسیر معنا ( تفسیر اعراب )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تفسیر اِعراب به زیرصفحه تفسیر اِعراب/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 320
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 320
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 304