عملکردها

وظیفه اضطراری

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ نوامبر ۲۰۱۱، ساعت ۱۳:۳۰ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

وظیفه اضطراری : تکلیف واقعی مکلّف هنگام اضطرار

وظیفه اضطراری، مقابل وظیفه اختیاری بوده و عبارت است از تکلیف و حکمی که در صورت عدم امکان امتثال امر واقعی اولی برای مکلف جعل می‌شود.

در وظیفه اضطراری، حالت شک و جهل مکلف لحاظ نمی‌شود، بلکه حالت اضطرار به آن تکلیف، مورد نظر است، مثل: تیمم برای نماز؛ یعنی اگر حالت اضطرار پیش آمد و استفاده از آب ممکن نشد، نماز با تیمم که وظیفه اضطراری است جعل می‌شود.

در کتاب ' مناهج الوصول الی علم الاصول ' آمده است:

' و لابد من فرض الکلام فیما اذا کان المکلف مضطرا فی بعض الوقت فأتی بوظیفته الاضطراریة '. [۱]

نکته:

در این اصطلاح، وظیفه، به معنای وظیفه عملی ـ که مؤدای اصول عملی باشد ـ نیست، بلکه به معنای تکلیف اضطراری است که از طریق احکام اضطراری یا احکام واقعی ثانوی بر دوش مکلف می‌آید.

پانوشت

  1. مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 309

منابع

  1. بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 147
  2. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

وابسته

احکام اضطراری، وظیفه اختیاری

منابع

  • بحوث فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 147
  • بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 147
  • مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 309