عملکردها

رفع

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ نوامبر ۲۰۱۱، ساعت ۱۳:۳۰ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

رفع : منع از استمرار وجود یک شیء

رفع، در مقابل دفع می‌باشد و هر دو در جایی به کار می‌روند که مقتضی وجود شیء فراهم باشد، به گونه‌ای که اگر رفع و یا دفع نمی‌بود، آن شیء در ظرف مناسب خود (عالم عین یا اعتبار) موجود می‌شد. اما غالباً رفع در جایی استعمال می‌شود که شیء در زمان قبل از رفع یا در رتبه سابق بر آن، وجود پیدا کرده باشد؛ بنابراین، رفع، مانع از استمرار وجود شیء می‌گردد، ولی دفع مانع از تحقق اصل وجود شیء می‌شود نه استمرار آن.

نکته:

در بحث حدیث رفع، نسبت به بعضی از فقرات آن، رفع و نسبت به بعضی دیگر، دفع صادق است.

مرحوم ' نایینی ' می‌گوید: ما می‌توانیم تمام موارد را مورد دفع محسوب نموده و با توجیه بگوییم در مرحله مقتضی بوده و دفع شده است؛ اما مرحوم ' شیخ '، تمامی موارد را مورد رفع می‌گیرد و می‌گوید: شارع حکم احتیاط را که در تکالیف ثابت بوده، برداشته است.

' امام خمینی ' (ره) نیز رفع را به معنای حقیقی خود می‌گیرد و دیدگاه کسانی که آن را به معنای دفع یا اعم گرفته‌اند، رد می‌کند.

منابع

  1. فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 336
  2. منهاج الاصول جلد 4 : صفحه 38
  3. علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 260
  4. تحریرالمعالم : صفحه 71
  5. فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 332
  6. اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 170
  7. سیری کامل در اصول فقه جلد 11 : صفحه (40-50)
  8. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اخص

رفع تشریعی، رفع تکوینی، رفع خطا، رفع ظاهری، رفع موضوع، رفع نسیان، رفع واقعی

وابسته

حدیث رفع ( اصول فقه )، دفع

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه رفع به زیرصفحه رفع/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 170، 171، 173، 174
  • اصطلاحات الاصول : صفحه 214
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3 : صفحه 99، 111، 116
  • المحصول فی علم اصول الفقه جلد 3 : صفحه 288
  • المحصول فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 342، 344، 345، 348، 349، 351، 352، 354، 355، 356، 358
  • بحوث فی علم الاصول جلد 5 : صفحه 40
  • تحریرالمعالم : صفحه 71
  • تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 147، 152، 159، 370، 371
  • حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 328
  • سیری کامل در اصول فقه جلد 11 : صفحه (40-50)
  • سیری کامل در اصول فقه : صفحه 11(40-50)
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 258، 260
  • فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 322، 332
  • فوائد الاصول جلد 2 : صفحه 236، 336
  • فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 336
  • فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 336، 337، 341، 351، 352، 353
  • مصباح الاصول جلد 2 : صفحه 260، 263
  • منتقی الاصول جلد 4 : صفحه 383
  • منهاج الاصول جلد 4 : صفحه 38
  • نهایة الافکار جلد 3 : صفحه 209