عملکردها

تفاوت میان نسخه‌های «سوره ابراهیم ( علوم قرآنی )»

از دانشنامه علوم اسلامی

 
جز (۱ نسخه واردشده)
 
(بدون تفاوت)

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۵:۴۰

رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

سوره ابراهیم ( علوم قرآنی ) : سوره چهاردهم قرآن

این سوره به دلیل ذکر داستان قهرمان توحید، حضرت ابراهیم (ع) و فرزندش اسماعیل (ع) به نام آن پیامبر بزرگ نامیده شده است.

موضوع اساسی این سوره مقدس اصول عقائد می‏باشد و شامل: رسالت، توحید، برانگیخته شدن بشر بعد از موت، حساب و جزاء است. ولی با یک اسلوب مخصوصی که از این نظر با دیگر سوره‏های قرآن دارای امتیاز خاصی می‏باشد. این سوره مبارکه به نحوی سخن از وحدت جمیع پیامبران می‏گوید که گویا: همه آنان دارای یک فکر و یک هدف بودند، و گویا جواب امت ایشان در کلیه اعصار و احوال یک جواب بوده است.

بخش دیگری از این سوره حاوی بیان حقیقت پیامبران می‏باشد و تصویری از معرکه بین امت انبیاء و فرقه تکذیب کنندگان در دنیا و آخرت را ارائه می‏نماید. و دیگر اینکه سخن از نعمت‏های پروردگار که بر بشر ارزانی داشته به میان می‏آورد. چه فرقه‏ای که نسبت به نعمت خدا کافر شدند و سرکشی نمودند، یا آن مردمی که ایمان آوردند و سپاسگزار شدند. و از جمله نمونه آن مؤمنان حضرت ابراهیم (ع) است.

بخشی از آیات این سوره اوصاف قرآن را معرفی می‏نماید: این کتاب، آیت و معجزه و نشانه رسالت آن جناب است و مردم را از ظلمت‏ها به سوی نور بیرون می‏کشد، و به راه مستقیم خدا راهنماییشان می‏کند، خدایی که عزیز و حمید است، یعنی غالب و قاهری است که هرگز مغلوب کسی نمی‏شود، و غنی و بی نیازی است که هرگز محتاج کسی نمی‏گردد، خدایی که در کارهای خدائیش جمیل است، یعنی برای مردم جز خوبی و نعمت منظوری ندارد.

وقتی خدا منعم و غالب و بی نیاز و پسندیده کار باشد، بر مردم که' منعم علیه' او هستند لازم است که دعوت او را لبیک گویند، تا در نتیجه از نعمت هایی که او به ایشان ارزانی داشته برخوردار شوند، و آن نعمت‌ها به سعادتشان تمام شود.

و نیز لازم است که از غضب او بر حذر باشند، زیرا پر واضح است که عذاب خدایی که هم قوی است و هم بی نیاز مطلق، شدید خواهد بود، چرا که او می‏تواند از وجود بندگانش چشم پوشیده، همه را دستخوش هلاکت نماید و به دیار عدم بفرستد، و از نو خلق و بندگان دیگری بیافریند هم چنان که همین عمل را در امم گذشته انجام داده است.

آری، تمامی موجودات ریز و درشت و زمینی و آسمانی این عالم، با زبان حال، گویای این حقیقتند که' رب العزة' و' ولی حمید' تنها او است، و رب دیگری غیر از او نیست.

ویژگی‌های سوره ابراهیم:

1. این سوره 52 آیه به عدد کوفی، 51 آیه به عدد بصری، 55 آیه به عدد شامی، 54 آیه به عدد حجازی، 831 کلمه و 3434 یا 3541 حرف دارد.

2. در ترتیب نزول، هفتاد و دومین سوره قرآن است و پس از سوره نوح و پیش از سوره انبیا در مکه نازل شد؛ به جز آیات 28 و 29 که مدنی است و در ترتیب فعلی قرآن، سوره چهاردهم است.

3. با حروف مقطعه «الر» آغاز شده است.

محتوای سوره ابراهیم:

1. ذکر اصول و مبانی اسلام از قبیل: توحید، معاد، ثواب و عقاب و…؛ 2. بیان نزول قرآن و اهداف نورانی آن؛ 3. وحدت اهداف همه پیامبران الهی؛ 4. فرازهایی از داستان حضرت ابراهیم (ع) ؛ 5. مبارزه با روش‌ها و عادت‌های جاهلی.

این سوره به گفته عبدالرحمان بن زید بن اسلم یک آیه منسوخ دارد.

منابع

  1. جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 443
  2. تاریخ قرآن : صفحه 584
  3. پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 142
  4. بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 268
  5. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 43
  6. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 200
  7. تفسیر نمونه جلد 10 : صفحه 259
  8. علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 316
  9. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 12 : صفحه 6

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «سوره ابراهیم ( علوم قرآنی )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

سوره 014، سوره چهاردهم قرآن

اعم

سوره های قرآن، سُوَر الر

اخص

آیه 001 ابراهیم، آیه 002 ابراهیم، آیه 004 ابراهیم، آیه 012 ابراهیم ( علوم قرآنی )، آیه 013 ابراهیم، آیه 018 ابراهیم، آیه 019 ابراهیم، آیه 020 ابراهیم، آیه 021 ابراهیم، آیه 022 ابراهیم، آیه 024 ابراهیم، آیه 025 ابراهیم، آیه 026 ابراهیم، آیه 028 ابراهیم، آیه 030 ابراهیم، آیه 031 ابراهیم، آیه 034 ابراهیم، آیه 037 ابراهیم، آیه 040 ابراهیم، آیه 044 ابراهیم، آیه 045 ابراهیم، آیه 046 ابراهیم، آیه 047 ابراهیم، آیه 048 ابراهیم، آیه 050 ابراهیم، آیه 051 ابراهیم، آیه 078 ابراهیم، آیه 10 ابراهیم، آیه 11 ابراهیم

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه سوره ابراهیم ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه سوره ابراهیم ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اسلام و هنر : صفحه 201
  • اعجاز قرآن : صفحه 584
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 43
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 1-2 : صفحه 22
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 22
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 265
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 200
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 249
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (136-138)
  • المیزان فی تفسیر القرآن جلد 12 : صفحه 6
  • بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 268
  • تاریخ جمع قرآن : صفحه 201، 288
  • تاریخ قرآن : صفحه 584
  • تفسیر نمونه جلد 10 : صفحه 259
  • جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 443
  • جواهر القرآن : صفحه 100، 173
  • علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 316
  • علوم القرآن : صفحه 390
  • پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 142