بی هوشی مالک مضاربه

توضیح مفهومی

بی هوشی مالک مضاربه : بی هوش شدن مالک مضاربه، از اسباب انفساخ عقد مضاربه

اغماء و بیهوشی مالک یا عامل مضاربه از جهات ذیل مورد توجه فقها قرار گرفته است:

1- از جهت بطلان یا عدم بطلان عقد که از نظر فقها موجب بطلان عقد است چه بی هوشی، دراز مدت و چه کوتاه مدت باشد؛ دلایل این حکم عبارت است از:

اولا: حکم به صحت معاملات در صورتی صحیح است که عامل مضاربه اهلیت و مالک مضاربه قابلیت آن را داشته باشد، حال اگر اغماء و بی هوشی بر آنها عارض شود اهلیت و قابلیت به خودی خود منتفی گشته و در نتیجه عقد باطل می‌گردد؛

ثانیا: اذن در مضاربه که به منزله روح عقد است با اغماء از بین می‌رود در نتیجه عقد باطل می‌گردد؛

ثالثا: اجماع.

2- از جهت تاثیر و عدم تاثیر اجازه وارث در حال اغماء جهت تجدید عقد که در این باره نیز فقها اجازه وارث را موثر در تجدید عقد نمی‌دانند ؛ دلیلش این است که مضاربه به سبب عارض شدن اغمای مالک مضاربه، فسخ می‌گردد و در این هنگام اگر وارث بخواهد عقد مضاربه را تجدید نماید باید شرایط مال مضاربه از جمله نقدیت رعایت گردد .

نکته 1: فقهایی نظیر محقق یزدی در « عروه »، محقق خویی در « مبانی عروه » و محمد امین زین الدین در « کلمة التقوی » براین عقیده‌اند اگر در مورد بطلان مضاربه به اغمای کوتاه مدت اجماع نمی‌بود می‌توان به عدم بطلان وصحت آن حکم نمود.

نکته 2: به اعتقاد برخی از فقها انعقاد دوباره عقد پس از افاقه از بی هوشی بدون تجدید عقد جایز است.

منابع

1. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 355
2. الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة جلد 21 : صفحه 27
3. سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 17 : صفحه 102
4. مستمسک العروة الوثقی جلد 12 : صفحه 435
5. کلمة التقوی جلد 4 : صفحه 416
6. مبانی العروة الوثقی (کتاب المضاربه و المساقات) جلد 3 : صفحه 204
7. العروة الوثقی (ط.ج) جلد 5 : صفحه 258
8. مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 4 : صفحه 353
9. العروة الوثقی (ط.ج) جلد 5 : صفحه 254
10. مستمسک العروة الوثقی جلد 12 : صفحه 436
11. العروة الوثقی (ط.ج) جلد 5 : صفحه 436

اصطلاح‌نامه

اعم

بی هوشی ( فقه )، مبطلات مضاربه

وابسته

بی هوشی مضارب، مالک مضاربه

منابع

• الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة جلد 21 : صفحه 27، 217
• العروة الوثقی (ط.ج) جلد 5 : صفحه 254، 258، 436
• العروة الوثقی (ط.ج) : صفحه 277
• جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : صفحه 148
• جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 355
• سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 17 : صفحه 102
• کلمة التقوی جلد 4 : صفحه 416
• مبانی العروة الوثقی (کتاب المضاربه و المساقات) جلد 3 : صفحه 204
• مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 4 : صفحه 353
• مستمسک العروة الوثقی جلد 12 : صفحه 435، 436
• مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 16 : صفحه 777