یقین فعلی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
یقین فعلی : یقین موجودِ بالفعل قبل از عروض شک؛ از شرایط استصحاب
یقین فعلی، از اقسام یقین سابق و مقابل یقین تقدیری بوده و عبارت است از یقینی که پیش از شک وجود داشته ـ اعم از سبقت زمانی یا رتبی ـ و دارای فعلیت می‌باشد؛ یعنی زمانی که شرایط حصول یقین فراهم گردیده، شخص متوجه وضعیت بوده و یقین برای او در عمل حاصل شده است.
مشهور اصولی‌ها معتقدند مقصود از یقین در بحث استصحاب، یقین فعلی است نه تقدیری، هر چند عده‌ای اعتقاد دارند یقین تقدیری نیز کفایت می‌نماید.
نکته:
یقین فعلی، چه یقین سابق باشد و چه لاحق، در مباحث دیگری غیر از استصحاب نیز کاربرد دارد.
منابع
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 252
- الرسائل جلد 1 : صفحه 108
- بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 219
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 454
- الاستصحاب فی الشریعة الاسلامیة : صفحه 39
- المحکم فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 90
- فرهنگ نامه اصول فقه