عملکردها

چپ

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

چپ

چپ: مقابل راست.

از احکام آن در بابهای طهارت، صلات، حج، نکاح، اطعمه و اشربه، قصاص، حدود و دیات سخن گفته‏اند.

امور زیر واجب است: شستن دست چپ بعد از دست راست در وضو1 و سمت چپ بدن بعد از سمت راست در غسل ترتیبی2 و قرار گرفتن کعبه در سمت چپ طواف کننده. 3

این موارد مستحب است: خروج از مسجد4 و ورود به مستراح با پای چپ؛ 5 انداختن سنگینی بدن روی پای چپ در حال تخلّی6) ر تخلّی (؛ استبرا) ر استبراء (و استنجا) ر استنجاء (با دست چپ؛ 7 نشستن روی پای چپ به گونه تورّک) ر تورّک (در حال تشهّد8 و بین دو سجده؛ 9 انداختن طرف چپِ سرتاسری بر سمت راست و راست آن بر سمت چپ میّت10) ر تکفین (؛ بنابر قول مشهور اندکی میل به چپ هنگام استقبال قبله جهت نماز برای اهل عراق11) ر تیاسر (؛ گفتن اقامه در گوش چپ و اذان در گوش راست نوزاد؛ 12 ایستادن حاجی در طرف چپِ قربانی هنگام اشعار آن13) ر اشعار (و وقوف در سمت چپ کوه در عرفات. 1

خوردن و آشامیدن با دست چپ در حال اختیار مکروه است. 15

بنابر قول مشهور، از نشانه‏های حیض بودن خون هنگام اشتباه آن با خون زخم درون رحم، خروج خون از سمت چپ رحم است. 16

حدّ دزدی در بار دوم، قطع پای چپ دزد است، به شرط آنکه حدّ) قطع انگشتان دست (به جهت دزدی در بار اوّل بر او اجرا شده باشد. 17

اگر فاقد دست راست از روی جنایت، دست راست دیگری را قطع کند، به قول مشهور، بلکه بنابر اجماع ادعا شده، دست چپ او قطع می‏گردد. 18

بنابر قول برخی، در قطع بیضه چپ دو سوم دیه کامل ثابت است19) ر بیضه (.

) ر راست (

1. جواهر الکلام 6 57 /2. 5 80 /14. 4 291 /19. 3 88 /3. 2 163 /2. توضیح المسائل مراجع 65 /1 م 7 78. العروة الوثقی 8 328 /1. جواهر الکلام 465 /36. 15 49 /19. 14 57 /18. 13 252 - 251 /31. 12 374 /7. 11 245 /4. 10 178. 9 273 - 272 /10؛ توضیح المسائل مراجع 608 /2 م 16 2639. جواهر الکلام 271 - 270 /43. 19 351 /42. 18 530 /41. 17 144 /3.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 170

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «چپ» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

سمت چپ، میسره

اعم

جهات ( فقه )

وابسته

راست ( سمت راست )، قرار دادن کعبه سمت چپ، وقوف در سمت چپ جبل الرحمه

منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 170