ناسخ و منسوخ

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ ناسخ و منسوخ

◄ منسوخ ( علوم قرآنی )

◄ ناسخ ( علوم قرآنی )

توضیح مفهومی

ناسخ و منسوخ : شناخت آیات ناسخ و منسوخ؛ یکی از مباحث مهم علوم قرآنی

یکی از مباحث مهم در شناخت دلالت الفاظ قرآن، مسئله آیات ناسخ و منسوخ است که از مقدمات اولیه شناختِ تشریعِ ثابت و مستمر اسلامی می‌باشد؛ زیرا مادامی که ناسخ از منسوخ شناخته نشود و احکام ثابت از احکام موقت تشخیص داده نشود، استنباط احکام شرعی ممکن نخواهد بود.

از صدر اسلام تا کنون شناخت ناسخ و منسوخ برای مسلمانان اهمیت خاصی داشته است؛ تا آن‌جا که تفسیر قرآن را برای کسی که آن را نداند، جایز ندانسته‌اند و اغلب مفسران مقید بوده‌اند که ضمن بیان لغت، اِعراب، شأن نزول آیات و… آیات ناسخ و منسوخ را به تفصیل بیان کنند.

برخی گفته‌اند سوره‌های قرآن از جهت داشتن آیات ناسخ یا منسوخ به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

1. 43 سوره نه ناسخ دارد نه منسوخ؛ 2. شش سوره ناسخ دارد؛ ولی منسوخ ندارد؛ 3. چهل سوره منسوخ دارد؛ ولی ناسخ ندارد؛ 4. 45 سوره هم ناسخ دارد و هم منسوخ.

کسانی که در زمینه علوم قرآن تألیفاتی دارند، بخش مستقلی از کتاب خود را به این بحث اختصاص داده‌اند. کتاب‌های متعددی نیز به‌ طور مستقل در این باره نوشته شده است. در کتاب ~علوم قرآن و فهرست منابع~ (ص 369) حدود هفتاد کتاب در این زمینه معرفی شده است.

نیز ر.ک:نسخ، ناسخ، منسوخ.

منابع

1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه (28-44)
2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 66
3. التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 263

اصطلاح‌نامه

اعم

دلالت الفاظ قرآن

اخص

منسوخ ( علوم قرآنی )، ناسخ ( علوم قرآنی )

وابسته

مقدمات ناسخ و منسوخ، نسخ ( علوم قرآنی )، نسخ قرآن ( علوم قرآنی )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه ناسخ و منسوخ به زیرصفحه ناسخ و منسوخ/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• آموزش علوم قرآن جلد 2 : صفحه 328
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 66
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 66، 78
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه (28-44)، 30، 33
• البرهان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 33، 40
• التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 263، 264، 265، 266، 273، 377
• القرآن فی الاسلام : صفحه 65
• تاریخ جمع قرآن : صفحه 303
• شناخت قرآن : صفحه 346
• علوم قرآن و فهرست منابع جلد 1 : صفحه 358
• فتح المنان فی نسخ القرآن : صفحه 58
• مجله پژوهشهای قرآنی جلد 13 : صفحه 325
• مجله پژوهشهای قرآنی جلد 3 : صفحه 275
• مجله پژوهشهای قرآنی جلد 5 : صفحه 70
• مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 272