عملکردها

عربی (قرآن)

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

عربی (قرآن) : یکی از اوصاف قرآن

یکی از اسامی و صفات قرآن «عربی» است: «إِنَّا أَنزَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِیّاً»؛ «ما آن را به صورت قرآنی عربی نازل کردیم». (یوسف// 2) . «عربی» در لغت به معنای «زبان عربی» و نیز به معنای «سخن فصیح» آمده است.

لفظ «عربی» در قرآن نیز به همین دو معنا آمده است:

1. نزول قرآن به عربی: «بِلِسَانٍ عَرَبِیٍّ مُّبِینٍ» (شعراء// 195؛ نحل// 103؛ احقاف// 12) . با توجه به مخاطبان نخستین و نیز شخص پیامبر (ص) که عرب زبانند، عربی بودن قرآن، طبیعی است؛ زیرا هر سخنور و دانشمندی می‌خواهد مطالب خویش را با زبان اصلی خود بیان کند یا بنویسد، و خداوند نیز برای پیامبران و پیام‌های خویش همین روش را به کار گرفته است: «وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلاَّ بِلِسَانِ قَوْمِهِ» (ابراهیم// 4) .

علاوه بر آن‌چه گفته شد، اگر قرآن به زبان عربی نبود، تحدی و هماوردطلبی قرآن برای مخاطبان اولیه آن که همه عرب زبان بودند، بی‌معنا می‌شد؛ زیرا محتوای پیام را نمی‌فهمیدند تا همانند آن را بیاورند، و این بهانه‌ای می‌شد برای منحرفان و مخالفان نبوت پیامبر (ص) ؛ همان گونه که در آیات 44 سوره فصلت، 198 سوره شعراء، 97 سوره مریم و 103 سوره نحل به این امر اشاره شده است.

2. مقصود از «عربی» فصاحت و ابهام نداشتن قرآن است: «قُرآنًا عَرَبِیًّا غَیْرَ ذِی عِوَجٍ»؛ «قرآنی است فصیح و خالی از هرگونه کجی و نادرستی» (زمر// 28).

منابع

  1. فرهنگ لاروس جلد 2 : صفحه 1436
  2. لسان العرب جلد 1 : صفحه 586
  3. قرآن در قرآن : صفحه 30
  4. قرآن شناسی جلد 1 : صفحه 97
  5. قرآن شناسی جلد 1 : صفحه 68
  6. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 190
  7. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 274
  8. تاریخ قرآن : صفحه 32

اصطلاح‌نامه

اعم

اسامی و صفات قرآن

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه عربی (قرآن) به زیرصفحه عربی (قرآن)/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 180، 190
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 274
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 345
  • تاریخ جمع قرآن : صفحه 13
  • تاریخ قرآن : صفحه 32
  • سیری درعلوم قرآن : صفحه 75
  • فرهنگ لاروس جلد 2 : صفحه 1436
  • قرآن در قرآن : صفحه 30
  • قرآن درآئینه اندیشه ها : صفحه 257
  • قرآن شناسی جلد 1 : صفحه 68، 97
  • لسان العرب جلد 1 : صفحه 586
  • لسان العرب جلد 9 : صفحه 113
  • پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 26