سُم
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
سُم
سُم ناخن شاخی شده انتهای انگشتانبرخی پستانداران.
از آن در باب طهارت و اطعمه و اشربه سخن گفتهاند.
حیواناتی که مردارشان نجس است، اجزایی از مردار آنها که روح در آنها دمیده نشده، مانند سم، پاک 1 و استفاده از آنها جایز است. 2
به قول مشهور، استنجای مخرج غائط با سرگین حیوانات حلال گوشت حرام است. 3 به قول برخی ظاهر نص و فتوا اختصاص حرمت به سرگین چارپایان دارای سم بدون شکاف (حافر)، همچون اسب، قاطر و الاغ است و شامل
533
چارپایان دیگر که سُمشان شکاف دار است، مانند شتر، گاو، گوسفند و آهو نمیشود 4 (---> سرگین) .
1. جواهرالکلام 5/ 319 و 36/ 338
2. الکافی فی الفقه/ 321
3. جامع المدارک 1/ 32؛ مستند الشیعة 1/ 379- 380
4. جواهر الکلام 2/ 49- 50.
حافِر: سُم اسب، الاغ و قاطر/ حفر کننده) ر حفر (.
عنوان یاد شده به معنای نخست در باب سبق و رمایه آمده است.
________________________________________
198
بر اساس روایتی از پیامبر اکرم صلّی اللَّه علیه و آله، 1 تعیین جایزه در مسابقه جایز نیست، مگر در مسابقه خفّ) ر خفّ (، نصل) ر نصل (و حافر. مراد از حافر - با حذف مضاف) ذو (- حیوان دارای سُم، یعنی اسب و الاغ و قاطر است. 2
) ر مسابقه (
1. وسائل الشیعة 2 253 /19. الروضة البهیة 422 - 421 /4؛ جواهر الکلام 219 /28.
منابع
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «سُم» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: